De PFAS in het afvalwater zijn niet alleen afkomstig van afgespoelde cosmetica en gewassen textiel, maar ook van toiletpapier, ontdekten Amerikaanse onderzoekers.

 

Rioolwater is, naast een vervuilde stof die gezuiverd moet worden, tevens een bron van gegevens die je voor allerlei doelen kunt gebruiken: van het opsporen van coronabesmettingen en drugsgebruik tot het traceren van bronnen van vervuiling. Zo zitten er in het rioolwater moeilijk afbreekbare en schadelijke per- en polyfluoralkylstoffen (PFAS), bijvoorbeeld afkomstig uit cosmetica die na het afspoelen door het doucheputje gaan.

Maar ook uit wc-papier, hebben onderzoekers van de University of Florida in de Verenigde Staten nu ontdekt. Sommige papierfabrikanten voegen namelijk PFAS toe als ze de houtpulp produceren waarvan het papier wordt gemaakt, omdat dit de omzetting van hout naar pulp efficiÍnter maakt. Hiervan blijft dan een deel achter in het papier zelf. Ook kunnen de vezels van gerecycled toiletpapier afkomstig zijn van materiaal dat PFAS-bevat.

 

Wc-rollen en rioolwatermonsters  

Om er achter te komen of en zo ja hoeveel PFAS er in toiletpapier zitten, onderzochten de wetenschappers wc-papier uit Noord-, Zuid- en Centraal Amerika, Afrika en West-Europa. Deze analyseerden ze op 34 verschillende PFAS-soorten, waarvan ze er zes aantroffen. De meest voorkomende PFAS bleken polyfluoralkylfosforzuren – onstabiele PFAS die zich makkelijk kunnen omzetten in stabielere vormen zoals het kankerverwekkende perfluoroctaanzuur PFOA.

Tevens verzamelden de onderzoekers rioolwatermonsters bij enkele waterzuiveringsinstallaties in de Verenigde Staten, en bestudeerden ze eerdere studies over PFAS-concentraties in afvalwater uit verschillende andere landen.

Nederland zat hier niet bij. Uit eerder onderzoek door kenniscentrum STOWA bleek eind 2021 echter dat ook hier het rioolwater lage concentraties PFAS bevat.

 

Geen hoofdvervuiler

De meeste PFAS in het afvalwater in de Verenigde Staten is niet afkomstig van toiletpapier maar komt uit cosmetica, textiel en verpakkingen, concludeerden de wetenschappers uiteindelijk, zelfs al gelden de Amerikanen in vergelijking met mensen uit veel andere landen als grootgebruikers van wc-papier. Dat neemt niet weg dat de bijdrage uit het papier de totale hoeveelheid PFAS significant omhoog stuwt.

Begin deze week publiceerden de wetenschappers hun bevindingen in het wetenschappelijke tijdschrift Environmental Science & Technology Letters.

 

‘Forever chemicals’

PFAS zijn al in kleine hoeveelheden schadelijk voor de gezondheid. Het tast ons immuunsysteem aan en vergroot bijvoorbeeld de kans op kanker en op onvruchtbaarheid. Het grote probleem van deze stoffen, is dat ze niet tot nauwelijks afbreken. ‘Forever chemicals’, wordt deze groep van meer dan negenduizend poly- en perfluoralkylstoffen dan ook genoemd – al zijn er hoopvolle ontwikkelingen op dat vlak. Het beste zou echter zijn om PFAS niet of nauwelijks meer te gebruiken.

 

Beeld: Depositphotos

Â