Om voor Nederland lessen te trekken uit de watersnood in Houston, heeft de TU Delft het initiatief genomen tot de vorming van een Delft Harvey Research Team. ‘Heftige stortbuien kunnen we niet voorkomen, maar wel sommige effecten ervan', aldus coördinator Baukje Kothuis.
De ramp in Houston, die inmiddels tientallen mensen het leven heeft gekost, tienduizenden dwong hun huis te verlaten en het maatschappelijke leven ontwricht, is het directe gevolg van de enorme regenval door orkaan Harvey. In korte tijd viel er in het gebied meer dan een meter water, wat neerkomt op een totale hoeveelheid van zo’n tien biljoen (1012) liter water. Dat is vergelijkbaar met de hoeveelheid water die via de Rijn bij Lobith Nederland in stroomt, elf volle dagen achter elkaar. De orkaan zorgde er bovendien voor dat het water in de baai bij Houston een meter hoger kwam te staan dan normaal, waardoor het regenwater ook niet weg kon.
‘Met dat soort situaties hebben we ook in Nederland te maken: de combinatie van hoge waterstanden en zware regenval’, zegt Baukje Kothuis van de TU Delft. ‘Met het Delft Harvey Research Team willen we kijken welke lessen we uit de gebeurtenissen in Houston kunnen trekken die voor ons ook van belang zijn.’ Dat geldt voor het functioneren van de stad en het lot van zijn bewoners, maar bijvoorbeeld ook voor de petrochemische installaties. ‘Net als in Rotterdam liggen die in Houston in buitendijks gebied.’ Het enige wat daar tot nu toe over bekend is dat alle installaties zijn stilgelegd.
Halve-meter-ramp
Een belangrijke les weet Kothuis al. ‘Ik noem dit de halve-meter-ramp. Bij wateroverlast denken we in Nederland vaak aan de gevolgen van een overstroming waarbij het water in onze polders heel hoog komt te staan. Maar in Houston blijkt een halve meter water al voldoende om de stad volledig te ontwrichten.’
Vast staat dat in booming Houston de oprukkende stedelijke bebouwing de opvangscapaciteit voor water van het gebied enorm heeft ingesnoerd. ‘Wetlands zijn veranderd in versteend gebied’, weet Kothuis' collega Antonia Sebastian, ook verbonden aan de Rice University Houston. ‘Meer ruimte voor het water en uitbreiding van de waterbekkens kan helpen ter compensatie van de verdwijnende wetlands.’
Dat maatregelen kunnen helpen overlast te voorkomen bewijst het Texas Medical Centre, de grootste medische instelling ter wereld. Dat liep in 2001 grote schade op door orkaan Allison, en trof naar aanleiding daarvan voorzorgmaatregelen. Sebastian: ‘Het beschikt nu over een overstromings-waarschuwingssysteem en kan tijdelijke waterkeringen plaatsen. Zoals het er nu naar uit ziet heeft dat alles goed gewerkt, de ziekenhuizen functioneren nog steeds.’ Ze noemt het een belangrijk voorbeeld hoe om te gaan met kritische infrastructuur die te maken kan krijgen met wateroverlast.
Orkaanbestendig
Het Delft Harvey Research Team, een initiatief van hoogleraar Integrale Waterbouw Bas Jonkman met Kothuis en Sebastian als coördinatoren, wordt multidisciplinair opgezet. ‘Naast civiele maatregelen zoals bekkens voor het opvangen van water, gaat het ook om het gedrag van mensen, de inrichting van de stedelijk gebied.’ De afdeling Civiele Techniek heeft al intensieve contacten met universiteiten in het rampgebied, de Rice University Houston en de Texas A & M University in Galveston. Dit contact komt voort uit gezamenlijke activiteiten naar aanleiding van orkaan Ike die in 2008 de kust van Texas trof (lees: ‘Ideeën voor orkaanbestendig Texas’). Medewerkers van die beide universiteiten zijn betrokken bij het Research Team.
De eerste activiteit is medio september. ‘We gaan dan met een grote groep zo veel mogelijk feiten verzamelen: hoe heeft het watersysteem gefunctioneerd, waar ging het mis, wat waren de gevolgen, hoe werkte de evacuatie, al dat soort zaken. Dan volgt de analyse: hoe kun je de effecten van zo’n stortbui het beste het hoofd bieden?'
Openingsfoto: Reddingsboten helpen mensen te evacueren, afgelopen maandag in Houston. Foto David J. Phillip/AP-Hollandse Hoogte
Nieuwsbrief
Vond je dit een interessant artikel, abonneer je dan gratis op onze wekelijkse nieuwsbrief.