Mens en technologie zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden, maar wat is dan de menselijke kant van technologie? De expositie Manifestations probeert die vraag te verkennen tijdens de Dutch Design Week. Vijftig jonge kunstenaars presenteren extreme, imposante en soms heel tedere exposities.
Op de negende verdieping van het Veemgebouw op Strijp-S staat drieduizend vierkante meter vol met de nieuwste technologische uitvindingen. Veel is op de toekomst gericht, maar het overgrote deel is nu al haalbaar door recente technologische ontwikkelingen. Veel kunstwerken kunnen bezoekers echt ervaren. Een robotarm die werkt door middel van luchtdruk is te besturen door jong en oud. Ook zijn er sieraden te bewonderen die blinde mensen helpen in de openbare ruimte te bewegen. Komt iemand bijvoorbeeld dichtbij, dan voelt de drager dit aan het sieraad.
Viola van Alphen, organisator van de expositie Manifestations, vergelijkt de relatie tussen mens en technologie met een liefdesrelatie. Is technologie je ideale vriendje of een dominante driftkikker? ‘Waarschijnlijk is het een combinatie van verschillende elementen. Dat laten we in deze expositie ook zien.’ Van Alphen selecteerde het werk van de kunstenaars zorgvuldig. ‘Ik vind het zonde als we allemaal blind Silicon Valley achterna gaan. Deze kunstenaars hebben juist gekeken naar de softere kant van technologie, de meer vrouwelijke kant.’
Geprint, gerecycled voedsel
Elzelinde van Doleweerd, Industrial Design student, gebruikt een 3D-printer om voedsel te printen. Het ‘deeg’ waarmee zij dit doet bestaat voor 75 % uit voedsel dat anders de prullenbak in zou gaan. ‘Denk bijvoorbeeld aan oud brood, bruin geworden bananen of scheve wortelen. Dat breng ik op smaak met kruiden als kaneel en dan kan het geprint worden.’ Op de hoek van de tafel staat de printer hard te werken om de bezoekers een stukje te laten proeven. In de toekomst wil ze een restaurant openen waarin ze deze koekjesachtige elementen in gerechten kan verwerken. ‘Ik sta zelf graag in de keuken en zou het heel leuk vinden om deze techniek op die manier in te kunnen zetten.’
Groeiende kleding
Naast het eten van de toekomst, hebben verschillende designers zich gericht op toekomstige kleding. Zo ontwierp Tim Dekkers kledingstukken die zelf groeien. ‘Ik begin een ontwerp altijd door het experimenteren met materiaal. Tijdens mijn stage gebruikte ik per ongeluk de verkeerde doseringen in de mengfase waardoor het Polyurethaan, een soort plastic, zelf begon te groeien.’ Hij ontwikkelde dit verder en maakte met er verschillende kledingstukken mee. Daarnaast verrijkte hij andere ontwerpen door ze in een bad van Aluin, een natuurlijk materiaal, te hangen. ‘Hierdoor ontstaat er een soort kristalvorming op de kleding.’ Het belangrijkste doel voor Dekkers: ‘Ik wil kijken in hoeverre ik als mens invloed kan uitoefenen op materialen. Aan de andere kant is het ook een kwestie van loslaten. Ik kan het groeiproces maar tot op een bepaalde hoogte beïnvloeden.’
NeoBio
Nicole Spit, conceptdesigner en trendwatcher, brengt met haar kunstwerken technische apparaten tot leven met gebruik van biotechnologie. Door DNA te manipuleren geeft ze apparaten een nieuwe functie. Zo kunnen de knoppen van je smartphone in de toekomst reageren op jouw aanraking, bijvoorbeeld door een beetje te bewegen.
Spit verwijst hierbij naar de CRISPR-Cas9 techniek, waarmee DNA heel gericht kan worden veranderd. Ze heeft daarop geïnspireerd een wezentje gemaakt met drie ogen en twee voeten. Deze meet met zijn ogen zaken als beweging en luchtkwaliteit. Met zijn voeten voelt het een trilling van de aarde, een aardbeving, al veel eerder dan de mens. ‘Honden voelen een aardbeving vaak ook al veel eerder aankomen’, legt Spit uit. ‘Op deze manier combineer ik het goede van de techniek met het goede uit de natuur om tot een optimaal resultaat te komen.’
Ethische fishing
Er zijn ook meer voor de hand liggende technologieën te vinden in het Veemgebouw. Rogier van der Galiën is bezig met een project waarin hij op een ethische manier fishing toepast. ‘Het is de bedoeling om mensen bewust te maken het online ‘vissen’ naar gegevens. Ik sla gegevens die ik ermee te pakken krijg niet op, maar de mensen die erin getrapt zijn krijgen een scherm in beeld met uitleg.’ In zijn expositie laat hij zien welke trucjes hij toepast. Zo zet hij kleine puntjes onder bepaalde letters in de URL van een loginpagina van een site. ‘Hierdoor denken mensen dat ze inloggen bij bijvoorbeeld Dropbox en Facebook maar in het echt laten ze hun gegevens totaal ergens anders achter.’(Linda Bak)
Manifestations is een uitgebreide en interactieve expositie waarin verschillende kunstenaars hun toekomstbeelden kunnen laten zien. Alle werken zijn gericht op de relatie tussen mens en technologie. Hierdoor zijn de meeste kunstwerken erg praktisch en gericht op gebruik in de maatschappij. Sommige elementen hebben een sciencefiction achtig uiterlijk of een bijzonder verhaal, wat de spanning erin houdt.
De expositie Manifestations is van 20 tot 28 oktober te bezichtigen in het Veemgebouw tijdens de Dutch Design Week in Eindhoven.
Nieuwsbrief
Vond je dit een interessant artikel, abonneer je dan gratis op onze wekelijkse nieuwsbrief.