Met een chip kunnen huidcellen omgezet worden in stamcellen die het lichaam kunnen herstellen. Bij een proef met muizen werden bloedvaten hersteld dankzij de chip.

Stamceltherapie geldt al tijden als een veelbelovende manier om de geneeskunde verder te brengen. Dankzij stamcellen kunnen beschadigde lichaamsdelen relatief snel herstellen, zonder dat er allerlei zware medicatie of operaties nodig zijn. Het probleem is dat stamceltherapie niet eenvoudig is. Je moet eerst de geschikte cellen vinden, en vervolgens moeten die cellen vaak een speciale behandeling krijgen in het lab. Dit kost tijd en de kans dat het misgaat, is relatief groot.

 


Onderzoekers van de Ohio State University zeggen nu een veel makkelijker manier te hebben bedacht (Nature Nanotechnology). Ze bouwden een chip die huidcellen kan herprogrammeren. De cel gebruikt piepkleine kanaaltjes, om bepaalde genen in de huidcellen te stoppen. Dat doet de chip door een klein stroompje door de huid te sturen. Daardoor ontstaat een gaatje in de celwand en kan er eventjes genetisch materiaal ingebracht worden. Een klein trechtertje aan de onderkant van de chip gaat door het gaatje in de celwand, deponeert het genetisch materiaal en trekt zich weer terug.

De ingebrachte genen hebben de onderzoekers zo uitgezocht dat ze de cel opdracht geven om te herprogrammeren, waardoor de huid verandert in stamcellen. Die stamcellen kunnen vervolgens beschadigde organen repareren. In het geval van deze chip keken ze of de bloedvaten in de benen van muizen en varkens hersteld werden na de herprogrammeren. Dat bleek het geval; twee weken na de behandeling konden de gewonde muizen aanzienlijk beter lopen.

 

Snel en pijnloos

Er zijn nog veel meer test nodig met de techniek om zeker te weten dat hij werkt. Maar hij belooft een vooruitgang in de stamceltherapie, omdat hij makkelijker werkt dan andere methoden om stamcellen te maken. Na afloop kan de chip verwijderd worden. Het vereist geen werk in het laboratorium; volgens de onderzoekers kan dit gewoon in het ziekenhuis gebeuren.

Hoewel de techniek fantastisch klinkt, valt er genoeg op af te dingen. Een stamcelonderzoeker die niet betrokken was bij dit onderzoek is erg kritisch, zo laat de Amerikaanse publieke omroep NPR weten. Het lijkt de onderzoeker onwaarschijnlijk dat je een muizenpoot laat genezen door een paar huidcellen te converteren. Bovendien zijn de materialen die de onderzoekers gebruiken om te herprogrammeren, zogenoemde exosomen, controversieel: er is nog te weinig bewijs voor de her programmerende werking van die stoffen.

Ondanks die bezwaren zijn de onderzoekers van Ohio State enthousiast en optimistisch. Nu de werking op muizen volgens hen is aangetoond willen ze zo snel mogelijk verder testen. Volgend jaar moeten de klinische tests met deze techniek beginnen. Dan zal men kijken of het een effect heeft op menselijke huidcellen en er geen negatieve bijwerkingen zijn.