Boeken die doemdenken over de opwarming van de aarde zijn er al genoeg. De Australische uitvinder en ondernemer Saul Griffith biedt met zijn boek Electrify nu concrete oplossingen voor het uitbannen van CO2-uitstoot, van technologie tot financiering.

Bij alle berichten over de energietransitie en hoe traag die op gang komt, is het verfrissend een boek te lezen dat onze groene toekomst duidelijk voor ons uitstippelt.

Electrify van de Australische uitvinder en ondernemer Saul Griffith is zo’n boek. Het beschrijft glashelder hoe de Verenigde Staten, zijn tweede moederland, om te bouwen is naar een samenleving die net zo welvarend is, maar die – netto – geen CO2 meer uitstoot.

Hoe? Door zoveel mogelijk processen te elektrificeren. En passant gaat dan het totale energieverbruik van de maatschappij met de helft omlaag.
 

Elektrische auto's en warmtepompen

Op bepaalde vlakken kennen we die oplossingen al. Tesla wees de weg met zijn elektrische auto’s en inmiddels maakt elke autobouwer wel één of meerdere elektrische modellen.

Het verwarmen van onze goed geïsoleerde huizen kan met een warmtepomp die zijn stroom krijgt van zonnepanelen op dak. Maar Griffith behandelt ook sectoren waar elektrificatie minder vanzelfsprekend lijkt, zoals de industrie.
 

Solide oplossingen

Tussen droom en daad staan wetten in de weg en praktische bezwaren, constateert ook Griffith terecht. Die bezwaren pakt hij één voor één bij de lurven en geeft er solide oplossingen voor.

De belangrijkste hindernis is misschien wel: wie gaat dat betalen? Het antwoord: geef burgers en bedrijven goedkope leningen, zodat ze nu kunnen investeren en meteen de vruchten plukken van lager energie verbruik, terwijl ze de lening over vele jaren terugbetalen.

Gek idee? Nee, zegt Griffith, dit is precies wat de Amerikaanse overheid deed in twintigste eeuw: geld lenen aan burgers zodat ze konden worden aangesloten op het toen gloednieuwe elektriciteitsnet.
 

Urgenter dan gedacht

Griffith geeft in Electrify ook problemen aan, waarvan menigeen wel wist dat ze speelden, maar die urgenter zijn dan wellicht gedacht.

Zo is het halen van de klimaatdoelen extra moeilijk doordat er nog steeds nieuwe machines komen die op fossiele brandstoffen draaien. Bedrijven gaan die machines echt niet morgen weer bij het grofvuil zetten en die zullen dus nog decennialang CO2 uitstoten. Particulieren trouwens ook niet; een benzineauto die iemand nu aanschaft, stoot nog minstens vijftien jaar CO2 uit.
 

Tweede Wereldoorlog

Het hele boek ademt een enorme sense of urgency. We hadden eigenlijk gisteren moeten beginnen met de ‘Grote Elektrische Ombouw’ van onze maatschappij.

Keer op keer ook trekt Griffith de parallel met de Tweede Wereldoorlog, toen de VS erin slaagden om de industrie snel om te bouwen en op te voeren, voor het produceren van schepen, vliegtuigen en wapens.
 

Waarschuwen tegen waterstof

Waarschuwen doet Griffith ook. Tegen waterstof als oplossing-voor-alles bijvoorbeeld, en tegen mensen die beweren dat we er wel gaan komen met energiebesparing en het efficiënter maken van onze processen. Al die dingen moet je vooral niet laten, maar het is bij lange na niet voldoende; er is een grote ombouw nodig.
 

Leunen op bewezen technologieën

Ook is de auteur niet tegen nieuwe technologieën, maar veel daarvan komen te laat om het komende decennium al bij te dragen aan de broodnodige reductie van de CO2-uitstoot. We moeten, kortom, leunen op bewezen technologieën en niet wachten op onrijpe processen, zoals kernfusie en het uit de lucht halen van CO2. ‘We kunnen niet vertrouwen op wonderen’, schrijft Griffith.

Ook is hij helemaal geen fan van het in de grond stoppen van het gas. ‘We produceren zoveel CO2 dat we daar helemaal niet genoeg plek voor hebben’, schrijft hij. Nog los van het probleem dat het nooit zeker is dat er geen gas uit de bodem ontsnapt.
 

Niet nieuw

De ideeën die Griffith onder elkaar zet, zijn niet nieuw. Onderdelen doen denken aan het plan EnergyNL2050 dat de KIVI-afdeling Elektrotechniek enkele jaren terug opstelde. Maar dit nieuwe boek gaat een stapje verder en laat ook zien hoe deze megaplannen moeten worden betaald, en hoe de overheid dit zou moeten aanpakken.
 

Rol voor nationale overheid

Griffith richt zich weliswaar op de Verenigde Staten, een economie waar ‘de vrije markt’ bijkans heilig is verklaard. Toch is er volgens hem een cruciale rol voor de nationale overheid weggelegd bij het maximaal invoeren van elektrisch aangedreven processen in onze energievoorziening, industrie en mobiliteit.

 

Electrify
Saul Griffith
288 Blz.
€ 16,99

 

Openingsfoto: Saul Griffith tijdens het geven van een TED Talk in 2019. Foto Steve Jurvetson / CC BY 2.0