Een opblaasbare koepeltentconstructie, ontworpen door Royal HaskoningDHV, ZJA Zwarts & Jansma Architects en Poly-Ned heeft na jaren van onderzoek een Europees octrooi gekregen. Van de multi-inzetbare constructie wordt nu een prototype gemaakt, waarna het op de markt komt.

De Shaded Dome – die nog slechts op de tekentafel bestaat – is een verplaatsbare, tentachtige constructie die bestaat uit twee delen. Binnenin een opblaashal (denk aan de bekende sporthallen die op overdruk staan), die aan de grond wordt vastgezet met staalkabels. Daar overheen staat een tent die de opblaashal beschermt tegen belastende weersomstandigheden zoals wind, regen en zon. Afstandhouders van 50 tot 90 cm lang zorgen ervoor dat de buitentent de opblaashal niet raakt. Het bouwwerk kan binnen enkele dagen worden opgebouwd of afgebroken.

De vorm en afmetingen van de Shaded Dome zijn volledig aan te passen aan de wensen van de gebruiker. Volgens het persbericht van Royal HaskoningDHV zijn oppervlaktes tot wel 20.000 m2 mogelijk – ofwel bijna drie voetbalvelden.

Die maximale afmetingen hangen samen met het oorspronkelijke doel van de Shaded Dome. De organisatie van het WK Voetbal in Qatar van 2022 had behoefte aan een indoor trainingsfaciliteit waarin het ondanks de hitte van buiten, koel genoeg bleef. Om dit te bereiken bevat het ontwerp ten eerste een uit de kluiten gewassen tent; daarnaast maken de ontwerpers slim gebruikt van een permanente luchtstroom die gaat lopen tussen opblaashal en de tent. ‘Door de straling van de zon zal de lucht in deze spouw opwarmen en dus opstijgen. Zo ontstaat een luchtstroom van onder naar boven, zodat de opblaashal van buitenaf gekoeld wordt’, zegt ir. Rob Torsing, directeur van Zwarts & Jansma Architecten.

De betrokken bedrijven zijn nu bezig een eerste prototype (kleine variant: 18,5 bij 13,5 m) van de Shaded Dome te bouwen, op het terrein van Poly-Ned in Steenwijk. Daarbij zullen de membranen nog bestaan uit PVC, maar in de toekomst zullen dat bioafbreekbare materialen worden. ‘Het gehele product moet duurzaam worden’, aldus Torsing. ‘Niet alleen in materiaalkeuze, maar we willen de Shaded Dome ook zelfvoorzienend maken.’ Om de binnenruimte voldoende te koelen zal het weg-ventileren van de warmte niet voldoende zijn. ‘In versie 2.0 zullen we in de buitentent dan ook zonnecellen integreren die energie leveren voor extra koeling.’

Omdat het WK Voetbal inmiddels is verplaatst naar de winter van 2022, zal de Shaded Dome daar wellicht niet worden gebruikt als trainingsfaciliteit. Maar de drie Nederlandse bedrijven zien genoeg andere mogelijkheden in de regio Midden-Oosten, zoals rondreizende tentoonstellingen, sportevenementen of muzikaal entertainment. Torsing: ‘Denk aan de Wereld Expo in Dubai in 2020. De Shaded Dome is bij uitstek geschikt voor gebruik in een woestijnklimaat.’

Een precies prijskaartje is nog niet aan de Shaded Dome te hangen, ook vanwege de enorme variatie in afmetingen. Torsing: ‘Hij zal duurder zijn dan een simpele opblaashal, maar goedkoper dan veel bestaande tentconcepten. Vanwege zijn zelfvoorzienende karakter zullen de exploitatiekosten echt laag zijn.’




Illustraties, foto: ZJA Zwarts & Jansma Architecten. Video: Royal HaskoningDHV.