In verschillende Europese landen zijn kern- en kolencentrales stilgelegd of ze draaien op halve kracht. Oorzaak is de hoge temperatuur van het koelwater dat de centrales nodig hebben.

Het betreft onder meer het stilleggen van vier kerncentrales in Frankrijk, enkele kolencentrales in Duitsland, een kerncentrale in Zweden en het op halve kracht laten draaien van kerncentrales in Finland, Zweden, Duitsland en Zwitserland.


Zonder koelwater gaat het niet

Al die installaties hebben gemeen dat ze koelwater nodig hebben om de in de centrale opgewekte stoom af te koelen. Die hete stoom wordt gebruikt om een turbine te laten draaien. Om een maximaal rendement te halen, moet de stoom zodra die de turbine verlaat, worden afgekoeld in de condensor. Koelwater is nodig om die warmte op te nemen.

Is de temperatuur van het koelwater te hoog, dan presteert een centrale onder de maat of hij warmt het water te veel op om het nog te kunnen lozen. Ook bij de warme zomers van 2003, 2006 en 2015 moesten centrales sluiten of op halve kracht draaien.
 

Maximum temperatuur

Het hete weer heeft tot gevolg dat de temperatuur van het water flink is gestegen. De centrales die nu zijn gesloten, hanteren een maximumtemperatuur van zo’n 25 °C aan voor het in te nemen water. Er zijn ook centrales die een hogere watertemperatuur aankunnen.

Verder zit er een grens aan de temperatuur waarmee het koelwater de centrale mag verlaten. Die mag zou niet boven de 30 °C komen, opdat dieren en planten in het water er geen last van hebben.


Borssele ligt al stil

In Nederland speelt het probleem vooralsnog niet, zo laat een woordvoerder van TenneT weten die als eerste op de hoogte worden gesteld wanneer een elektriciteitscentrale moet minderen. De watertemperatuur aan het oppervlak van de grote rivieren en grote plassen is weliswaar iets meer dan 25 °C, maar de kerncentrale van Borssele gebruikt water van de Westerschelde en dat bleef tot nu toe onder de 25 °C. Bovendien haalt de centrale zijn koelwater uit diepere, en dus koelere delen van het estuarium.

Los daarvan ligt de centrale hoe dan ook stil, vanwege een storing in het systeem dat de centrale beveiligt.


Zon levert volop, wind nauwelijks

Het grote aantal zonne-uren van de afgelopen periode zorgt er verder voor dat de opbrengst van zonne-energie het ene na het andere record breekt. Tegelijk blijft de opbrengst van windturbines achter: het waait nauwelijks.

Van Duitsland is inmiddels een overzicht beschikbaar van de energieproductie in de periode van 23 juli tot en met 2 augustus. Zonnestroom leverde in die periode bijna de helft van wat er werd gebruikt, de rest kwam van bruinkool, steenkool en kernenergie.
 

Elektriciteitsproductie en -vraag in Duitsland 23 juli-2 augustus. Zon levert de helft van de topvraag.

Openingsfoto: een van de kerncentrales bij Ringhals in Zweden is buiten bedrijf gesteld vanwege de hoge temperatuur van het koelwater. Foto: Vattenfall