IKEA heeft een gordijn ontwikkeld dat de lucht in huis helpt te zuiveren. Op het textiel zit een stof die onder invloed van licht ongezonde organische stoffen in de lucht afbreekt. Volgend jaar moet het gordijn in de IKEA-winkels liggen.

Het bijzondere gordijn, dat GUNRID is gedoopt, is behandeld met een mineraal dat fotokatalytische eigenschappen heeft. Een fotokatalysator is een stof die onder invloed van licht een chemische reactie sneller laat verlopen. Bij het zuiverende gordijn van IKEA is die reactie het kapotmaken van organische moleculen die in de lucht zweven, en afkomstig zijn uit bijvoorbeeld coatings en kunststoffen.

IKEA geeft als voorbeelden formaldehyde, dat uit kunststof en coatings komt, en allerlei geurstoffen. Het idee is: hang het nieuwe gordijn in je kamer en het ding vangt voortdurend deze vieze stofjes af en breekt ze af tot kleinere, onschuldige moleculen.
 

Oxidatie

Hoe dit precies gaat, vertelt IKEA niet, maar waarschijnlijk gebeurt het met oxidatie. Een ander, bekender, fotokatalytisch materiaal titaandioxide (TiO2) zet onder invloed van licht, water en zuurstof om in radicalen. Dit zijn zeer reactieve deeltjes die de ongewenste stoffen in de lucht te lijf gaan; die reageren tot nieuwe stoffen en uiteindelijk tot CO2.

Titaandioxide wordt zelfs al gebruikt voor deze toepassingen; in Japan worden onder meer bruggen en gebouwen ermee beschilderd. ‘Als daar fel zonlicht op valt, is het best een effectieve manier om lucht te zuiveren. Daarnaast is het titaandioxide hydrofoob en hecht vuil er dus niet zo goed aan’, vertelt hoogleraar fotokatalytische synthese Guido Mul van de Universiteit Twente. In Nederland worden straatstenen ontwikkeld, op basis van titaandioxide, die NOx en koolwaterstoffen uit de lucht halen onder invloed van licht.
 

Prototype van het luchtzuiverende IKEA-gordijn.

 

Kunstlicht

Fotokatalysatoren zijn dus al langer bekend, maar IKEA beweert dat het een stof heeft ontwikkeld die niet alleen met zonlicht uit de voeten kan, maar zelfs genoeg heeft aan kunstlicht, meldt FastCompany. In principe gaat het gordijn dus ook in de avond en nacht door met het schoner maken van de lucht in je huis.
 

Ziekten

Het gordijn is zonder meer een originele aanpak van een relevant probleem, het verbeteren van de lucht in je huis, waar je vele uren per dag doorbrengt. Te vuile lucht hangt samen met gezondheidsproblemen als hart- en vaatziekten en longaandoeningen.

In Nederland valt het vermoedelijk wel mee met de slechte lucht in gebouwen, denkt Mul. ‘Wij hebben, vooral in nieuwere huizen, vaak prima ventilatie. Volgens mij speelt de problematiek van de vuile lucht vooral in gebouwen met airconditioning waarvan de ramen niet open kunnen, zoals in de Verenigde Staten. Ook als de buitenlucht heel vies is, zoals in Chinese steden, heb je een probleem in huis.’
 

Geen details

Maar vervolgens is het nog zeer de vraag of het IKEA-gordijn in dergelijke omstandigheden iets kan betekenen. Het bedrijf zelf heeft geen details over de precieze werking van het bijzondere gordijn bekendgemaakt. Voorlopig blijven we dus zitten met vragen als: hoeveel lucht kan het textiel reinigen per uur; en zet dit wel zoden aan de dijk?

Hoogleraar Mul wijst erop dat het IKEA-gordijn een statisch systeem is: de werking is afhankelijk van hoe snel er nieuwe organische moleculen langs komen. ‘Daarvoor ben je afhankelijk van diffusie (de menging van gassen onder invloed van de temperatuur, red.) en ik vraag me af of dat niet beperkend werkt voor de omzettingssnelheid.’

 

Fabriek waar IKEA het GUNRID-textiel maakt.


Vuil

Het actieve materiaal op het GUNRID-gordijn is een katalysator, dus het reageert zelf niet weg. Wel zou het kunnen dat het minder actief wordt doordat er vuil op komt te zitten. Mul: ‘En ik ben benieuwd wat er gebeurt als je het nieuwe gordijn in de wasmachine stopt. Blijft het actieve laagje dan wel goed zitten?’

Dat het gordijn lucht kan reinigen, is gebleken in laboratoriumproeven. Nu moet de werking van het bijzondere textiel verder worden bevestigd in grootschalige proeven, meldde IKEA aan FastCompany. We blijven het volgen. Wat in íeder geval zin heeft, is je huis goed ventileren.


Beeldmateriaal IKEA