Mensen met coördinatie- en balansproblemen zijn vaak aangewezen op een rollator. Nederlandse onderzoekers werken aan een alternatief: een stabiliserende rugzak met gyroscopen.

Eureka is de rubriek voor 'productontwerpen voor morgen' uit De Ingenieur.

Medisch robotica-ingenieur Bram Sterke van het Erasmus MC ontwikkelde samen met hoogleraar Heike Vallery (TU Delft, Erasmus Universiteit Rotterdam) de Gyropack: een rugzak die mensen met een bewegingsstoornis helpt hun balans te bewaren. Onlangs werd het ontwerp geoptimaliseerd voor een onderzoek aan het Radboudumc, dat de Gyropack wil inzetten bij mensen met ataxie. Door deze neurologische aandoening functioneren de kleine hersenen minder goed, wat leidt tot coördinatie- en balansproblemen en een verhoogd valrisico.

Gyroscoop

De zes kilo zware Gyropack bevat twee cilinders ter grootte van een soepblik (zie foto bovenaan). In iedere cilinder zit een gyroscoop met een snel ronddraaiend vliegwiel. Doordat de gyroscoop het impulsmoment van het vliegwiel wil behouden, ontstaat weerstand tegen de draaibeweging van de romp van de gebruiker, waardoor die makkelijker z’n balans bewaart. Het moment waarmee de gyroscopen op de romp werken is te manipuleren via een regelsysteem dat met een elektromotor de stand van de as van het vliegwiel verandert.

Ataxiepatiënten

Aan het Radboudumc is een onderzoek uitgevoerd onder veertien ataxiepatiënten die balans- en loopoefeningen uitvoerden zonder rugzak, met een actief werkende Gyropack en met een Gyropack waarbij de twee gyroscopen elkaars effect ophieven. Daaruit bleek dat de actief werkende Gyropack de statische en dynamische balans van de gebruikers duidelijk verbetert.

De onderzoekers willen de Gyropack lichter en stiller maken. Ze verwachten dat het nog zeker vier jaar kan duren voordat de Gyropack geschikt is voor klinische toepassingen. 

Foto: TU Delft