Afgelopen dinsdag oogstte een boot voor het eerst in Nederland mechanisch ruim 100 kg zeewier. De 'boerderij' op de Noordzee, 15 km uit de kust bij Scheveningen, is een proeftuin om de mogelijkheden van zeewier te onderzoeken.

Een schip van de Rijksrederij voer langs de boerderij, die bestaat uit een raamwerk van 25 m lang en 4 m diep. Dit raamwerk bestaat uit één lang touw dat langs twee steunlijnen gevlochten wordt. Op het touw groeide het zeewier, dat 5 maanden geleden geplant werd als 'zaadjes' van 2 mm groot. Bij de oogst was het wier 1,5 m lang.

 

Een katrol sleepte het touw uit het water, waarna het zeewier automatisch werd afgesneden in handelbare stukken. Die moesten vervolgens nog wel met de hand gewassen, verpakt en ingevroren worden.

Het is de eerste stap naar een gemechaniseerde oogst, een belangrijke stap om zeewier in Nederland winstgevend te maken.

 

 

Boerderij

De demonstratie is een initiatief van de stichting Noordzeeboerderij, die zich inzet voor duurzaam wier uit de Noordzee. Die experimenteert al een tijdje met het verbouwen van wier op verschillende locaties in Nederland. De Noordzee is de grootste uitdaging. 'Er zijn relatief veel golven in de zee, en daar kunnen de kleine wiertjes niet altijd goed tegen', vertelt Koen van Swam van de stichting. 'We waren bij de oogst echter blij verrast: ondanks de soms woeste condities, met golven tot 8 m hoog, konden we toch meer dan 100 kg wier oogsten.'

 

Misosoep

Op de boerderij wordt suikerwier verbouwd, een vorm van bruinwier (of kelp) die in de horeca bekend staat als Royal Kombu. Het is onder andere een ingrediënt in de Japanse misosoep, die zijn hartige, zee-achtige smaak van dit wier krijgt. Deze oogst zal echter niet in de soep belanden. 'We geven de ingevroren wieren aan onderzoeksinstituten en ondernemers. Die gaan de voedingswaarde en kwaliteit van het wier onderzoeken.' Volgens Van Swam is Europees wier, en Nederlands wier in het bijzonder, van hoge kwaliteit. 'De Noordzee is een relatief schone zee, en de manier van verbouwen en oogsten zorgt voor beter wier.' Wier is mogelijk een goede bron van proteïne (eiwit) en bevat veel mineralen.

 

 

Mossels

Om zeewier winstgevend te maken, zal het verbouwen en oogsten nog wel verder gemechaniseerd moeten worden. 'We hopen dat straks ook het wassen en invriezen volautomatisch kan plaatsvinden. Aan de productiekant onderzoeken we nu of het neerleggen van de lijnen met behulp van machines kan, om tijd en geld uit te sparen.' Die technieken komen onder andere uit de visserij (denk bijvoorbeeld aan de mosseloogst) en de akkerbouw. Van Swam: 'Daar hebben we in Nederland heel veel kennis over. Die hopen wij te gebruiken, om ons land ook tot expert op het gebied van zeewier te maken.'

 

Windpark

Van Swam voorziet een toekomst waarin wierboerderijen, naast bij de Oosterscheld en Texel, ook tussen offshore windparken komen te liggen. 'Daar moeten toch regelmatig schepen heen, dus dan kan een alles-in-één-installatie onderhoud plegen aan de turbines en daarnaast wier oogsten.' Bovendien is zeewier goed voor het ecosysteem in de zee; wier staat bekend als het regenwoud van de oceanen, waar vele vissen hun eitjes leggen. Wier kan dus tegelijkertijd zorgen voor een bron van voedsel én een levendiger Noordzee.
 

Beeld: Noa Lagerwerf