China gaat monsters van de maan halen
Gisteren heeft China zijn grootste raket gelanceerd, met aan boord een maanlander. Die gaat rotsen en grond van de maan verzamelen en terugbrengen naar aarde. Als dit lukt, is het land het eerste in decennia dat erin slaagt om bodemmateriaal van de maan naar de aarde te brengen voor analyse.
De lancering was om meerdere redenen uitzonderlijk. Om te beginnen het feit dat we live konden meekijken. China is al wat langer goed bezig op ruimtevaartgebied, maar tot nu toe zocht het pas de publiciteit als een missie goed op streek was. Gisteren was het voor het eerst mogelijk om vanaf het begin mee te kijken bij een lancering.
Wie het spektakel heeft gemist, kan hier de lancering terugkijken:
37 minuten vliegen
Vanaf het eiland Hainan ging omstreeks 4.30 uur plaatselijke tijd (21.30 uur onze tijd) de Lange Mars 5-raket de lucht in, de grootste die China heeft. Na 37 minuten vliegen leverde de raket Chang’e-5 af in zijn baan op weg naar de maan.
Over zeven dagen komt dit ruimtevaartuig aan bij de maan. Dan vertrekken vanuit de Chang’e-5 twee ruimtevaartuigen richting het maanoppervlak, een om te landen en een om weer te kunnen vertrekken. De maanlander zal dan twee dagen op de maan verblijven om er maangrond en -stenen te verzamelen.
Boren in de bodem
De maanlander gaat in de bodem boren en het materiaal dat loskomt, wordt verzameld door een robotarm. Heeft die voldoende verzameld, dan gaan de monsters naar de ‘ascender’, het ruimtevaartuig dat van de maanbodem moet opstijgen en moet aanmeren aan de module die om de maan cirkelt. Alles bij elkaar staan voor de missie 23 dagen gepland.
Vier decennia
Het is een ambitieuze missie van de Chinezen, want als ze slagen in hun opzet zijn ze de eersten in ruim vier decennia die maangrond naar de aarde brengen. Dat is tot nu toe alleen gedaan door de Amerikanen en de Russen, in een heel ander tijdperk, namelijk dat van de ruimtewedloop in de jaren zeventig van de vorige eeuw.
Die bodemmonsters hebben wetenschappers veel geleerd over het ontstaan van ons zonnestelsel. Wetenschappers kijken dan ook reikhalzend uit naar de nieuwe oogst van maanstenen en -stof van de Chinezen. ‘Dit is echt een gewaagde missie’, zegt topwetenschapper David Draper van NASA in de New York Times. ‘China gaat enorme vooruitgang boeken wat betreft ons begrip over de geschiedenis van de maan.’
Meer instrumenten
We moeten het belang van het ophalen van bodemmateriaal niet onderschatten, zegt ook Pei Zhaoyu, woordvoerder van de maanmissie, tegen persbureau Reuters. ‘We kunnen het maanoppervlak analyseren door om het hemellichaam heen te vliegen en door ter plekke monsters te nemen [en te analyseren]. Maar het is logischer om echt monsters naar aarde te halen; die methode is directer. Plus, op aarde hebben we meer instrumenten tot onze beschikking om ze te bestuderen, en meer analysemethoden.’
In de belangstelling
Sinds een paar jaar staat de maan weer volop in de belangstelling. Ten eerste heeft de vondst van water op onze natuurlijke satelliet de wetenschappelijke nieuwsgierigheid aangewakkerd. Maar daarnaast kunnen bemande missies naar de maan ook dienen als oefening voor toekomstige missies naar Mars. Wie mensen naar Mars wil sturen, zal eerst (weer) reizen naar de maan onder de knie moeten hebben, is een besef dat lijkt ingedaald bij de grote ruimtevaartlanden.
Robotkarretjes
De succesvolle lancering van gisteren laat ook zien dat China definitief is toegetreden tot die selecte groep ruimtevaartlanden. Het land heeft als enige deze eeuw robotkarretjes op de maan laten landen. Vorig jaar nog was China het eerste land dat een sonde liet landen op de achterkant van de maan.
Chinese bedrijven werken, net als Amerikaanse, aan het opnieuw gebruiken van raketten. En net als Europa en de Verenigde Arabische Emiraten lanceerde China eerder dit jaar een rover voor op Mars.