Er zijn zóveel nieuwe woningen nodig, dat een fabrieksmatige aanpak onmisbaar is. Met een enorme woningfabriek in Heerenveen brengt Van Wijnen die als eerste in de praktijk.

 

Het beste van 2024
Aan het einde van het jaar blikt De Ingenieur traditiegetrouw vast vooruit op het volgende jaar. Welke technologieën breken door? Welke technische oplossingen gaan het verschil maken voor onze samenleving? Wij hebben er elf voor u uitgelicht in het speciale dossier Het beste van 2024.

 

Een land dat dringend meer woningen nodig heeft en tegelijkertijd kampt met een tekort aan vakmensen, kan er niet omheen om het maken van die woningen te automatiseren. Precies dat heeft Van Wijnen gedaan.

In Heerenveen heeft het bouwbedrijf een enorme woningfabriek neergezet waar allerlei soorten woningen kunnen worden geproduceerd. Grotendeels door robotsystemen, in combinatie met vakmensen die onderdelen monteren. Uit de fabriek zijn al een kleine honderd woningen gerold, maar 2024 is het jaar dat de productie flink wordt opgeschroefd. ‘Kwaliteit gaat altijd voor snelheid’, zegt directeur Hilbrand Katsma van Van Wijnen Components aan de telefoon.
 

Fabrieksruimte

De enorme fabriek is een toonbeeld van efficiĂ«ntie, met 85 tafels van veertien bij vier meter groot die horizontaal door de fabrieksruimte bewegen. Op zo’n tafel kan bijvoorbeeld een gevel worden samengesteld met eerder door robots gemaakt metselwerk, of een betonnen vloer worden gegoten met bewapening en al. ‘Eigenlijk moet je een keer komen kijken om te zien hoe het werkt.’ Voorlopig doen we het met een virtuele rondleiding die Van Wijnen online heeft staan en die al een aardig beeld geeft.
 


 

'Geen eenheidsworst'

‘De woningen zijn geen eenheidsworst, er zijn miljoenen varianten mogelijk. We produceren zowel woningen als appartementen. Woningcorporaties, beleggers en project­ontwikkelaars kunnen alles zelf kiezen.’

Van Wijnen heeft een digitale ontwerpomgeving gecreëerd waarbinnen klanten zelf alles configureren. Dat kan een heel afwisselend straatbeeld geven. Het type woning, wat voor ramen, welke materialen en metselwerk in de gevel, welke kleuren, welke dakbedekking, hoeveel zonnepanelen, enzovoort. In de digitale omgeving wordt de woning samengesteld en vanuit diezelfde data wordt de gehele keten van inkoop tot productie in de fabriek aangestuurd.
 

Assemblage binnen een dag

Snel gaat het ook. De elementen uit de fabriek gaan op de vrachtwagen naar de bouwplaats, waar vakmensen de woning assembleren. Later kan de woning ook weer uit elkaar worden gehaald voor hergebruik.

‘Assemblage van een woning duurt een dag’, zegt Katsma. ‘Dan staat de hele woning er inclusief badkamer en vloerverwarming en is die helemaal afgesloten. Afwerking met dakgoten, dakpannen en zonnepanelen duurt dan nog vijftien dagen. Uiteindelijk is de woning in drie weken helemaal klaar.’

Komend jaar komt de woningfabriek in Heerenveen echt op stoom: dan gaat hij duizend woningen maken. ‘Dat zijn al echt aantallen waar Nederland wat aan heeft’, zegt Katsma. Later gaat de productie verder omhoog naar vierduizend woningen per jaar.


Tekst: Jim Heirbaut
Illustratie: Van Wijnen