Tot nu toe waren robots veel te ingewikkeld en te duur om in drukke tijden ‘even’ bij een productielijn te zetten, maar dat gaat veranderen. Een Eindhovense start-up heeft de technologie én de prijs nu zo verlaagd, dat bedrijven robots als uitzendkrachten kunnen inhuren.

Heico Sandee en Mark Menting, gedurende een aantal jaren als directe collega's werkzaam in de robotica, zagen dat er enorm veel overlap was bij roboticaprojecten. Overal liep men tegen dezelfde problemen aan, maar toch speelden ontwikkelaars het klaar iedere keer unieke oplossingen te bedenken. Projecten hadden lange doorlooptijden en waren duur. Dat moet slimmer kunnen, dachten ze.

Bovendien constateerden ze dat de hoge aanschafprijs van robots het toepassingsgebied sterk beperkte. Hoog volume productiebedrijven als autofabrikanten halen de hoge investeringen in robots er wel uit, maar bedrijven met bescheiden productieaantallen kunnen robots nauwelijks rendabel inzetten. Als ze van die hoge investering zijn verlost, dacht het duo, is het misschien wél interessant. Ze besloten een eigen bedrijf op te richten.

Kubussen en cilinders

Smart Robotics, zoals de in 2014 in Eindhoven gelanceerde onderneming heet, heeft een missie: het wil in één klap de technische én de financiële drempel voor kamerbrede toepassing van robots slechten. Voorlopig mikt het bedrijf op eenvoudige productielijnen en transportprocessen, zoals laden en ontladen van machines, assemblage, inpakken en palletizing van niet al te grote producten. Is de aanpak succesvol dan ligt er, in de visie van de oprichters, een immense markt te wachten.

Het inmiddels tot vijf man gegroeide bedrijf bouwt zelf geen robots, maar koopt ze in bij Universal Robots, een Deense pionier op het gebied van snel inzetbare, makkelijk programmeerbare robots met een ‘menselijke maat’. Ze zijn benaderbaar - er hoeft geen hek omheen - en zelfs bedoeld om samen te werken met mensen. Universal Robots noemt ze daarom collaborative robots (‘cobots’). Het is een sterk opkomende categorie robots, die een nieuw marktsegment heeft aangeboord.

Wat voegt Smart Robotics eraan toe? Het heeft de cobots uitgebreid met vision - 3D-camera's en eventueel andere sensoren - en ontwikkelt softwarebouwblokken. 'We hebben een bibliotheek van skills ontwikkeld voor onze robots', aldus technische man Sandee. 'Skills zijn bijvoorbeeld: ‘herken voorwerp x’, ‘pak voorwerp x op’ of ‘verplaats voorwerp naar locatie y’. Het zijn softwaremodules waarmee je, veel sneller dan wanneer je een robot van scratch zou moeten programmeren, een proces kunt bouwen. Na analyse van de te verrichten handelingen van de robot hebben we de software in twee à drie uur klaar. Ruwweg gelijk aan de inwerktijd van een uitzendkracht.'

Het toevoegen van vision biedt enorme voordelen: de robot hoeft bijvoorbeeld niet aan de grond geschroefd, het is voldoende hem zo goed mogelijk op zijn plek te zetten. Hij pakt voorwerpen op en manipuleert ermee, ook als beginpositie of -stand enigszins variëren. Hij is daarmee snel en gemakkelijk inzetbaar. Softwaremodules om eenvoudige vormen als kubussen en cilinders te herkennen liggen al op de plank. Met het herkennen van ingewikkelder vormen is de start-up bezig, in samenwerking met de Technische Universiteit Eindhoven.

Smart Industry

De tweede uitdaging voor het ondernemende tweetal was het weghalen van de financiële drempel. Een robot kost al gauw een ton en dat is voor kleine bedrijven vaak te veel. Smart Robotics verkoopt daarom de robots niet maar verhuurt ze per maand. Dat bleek een gouden greep. Geïnteresseerde bedrijven kunnen nu voor lage kosten een robot op proef nemen. Een succesvolle proef kan leiden tot langduriger contracten. Smart Robotics, dat als jong bedrijf geen financiële middelen heeft om robots te kopen en in voorraad te houden, heeft leaseafspraken gemaakt met banken en de robotimporteur (GIBAS). De banken waren eerst huiverig, maar na de vaststelling dat het goed past in het door hen ondersteunde Smart Industry initiatief, gingen ze na een half jaar onderhandelen akkoord.

De twee ondernemers hadden vooral belangstelling van het MKB verwacht, maar tot hun verrassing waren grote fabrikanten van eindproducten en grote distributiecentra net zo geïnteresseerd. Die krijgen te maken met steeds grotere productdiversiteit en willen snel inspelen op klantenwensen. De laagdrempelige robots van Smart Robotics zijn een aanvulling op hun bestaande robotpark en bieden precies de flexibiliteit die ze zoeken.

'We profileren onszelf als uitzendbureau voor robots en in zekere zin concurreren we ook met Randstad,' stelt Sandee. 'In een productieomgeving heeft een robot veel voordelen boven een mens. Hij doet altijd exact hetzelfde, kan 24 uur per dag, zeven dagen per week werken, verplaatst zware voorwerpen zonder rugklachten, is ongevoelig voor giftige dampen, stof, stank en lawaai. Het motief om een robot in te zetten kan iedere keer anders zijn. Maar, in tegenstelling tot een mens, is een robot niet creatief: hij doet precies wat hem is opgedragen.'

Zal de sterke groei van het aantal robots in Nederland banen gaan kosten? Sandee: 'Integendeel. Het effect zal zijn dat steeds meer productie terugkomt uit lagelonenlanden. De werkgelegenheid hier zal alleen maar toenemen en van hogere kwaliteit zijn.' (Jan Kees van der Veen)

www.smart-robotics.nl