Een katheter met een speciaal soort stent kan twee slagaders rond het hart met elkaar verbinden. Dit kan op termijn ingrijpende bypassoperaties overbodig maken en het herstel van patiënten met een coronaire hartziekte sterk bespoedigen. Vandaag wint studente Charlotte Palmers met dit ontwerp de James Dyson Award voor België.

Als een kransslagader rond het hart deels verstopt zit, heb je een groot probleem, omdat dan de zuurstoftoevoer naar het hart in de knel komt. Artsen lossen dit meestal snel op door te dotteren (de ader vrijmaken met een ballonnetje) en het aanbrengen van een stent, een constructie die de ader openhoudt.

Is de vernauwing echter heel ernstig, dan is dotteren niet mogelijk en doet de arts een bypassoperatie; om het hart heen wordt een nieuwe slagader, een omleiding aangelegd voor het bloed. ‘Dit is een ingrijpende procedure, waarbij de borstkas van de patiënt wordt opengezaagd en hij aan de hart-longmachine moet’, vertelt Charlotte Palmers, student Industrieel Design aan de Universiteit Antwerpen. Het herstel na deze operatie kan wel drie maanden duren.
 

Hulsje

Een slimme oplossing kwam van cardiochirurg in opleiding Filip Haenen, momenteel in dienst bij het Sint Antonius Ziekenhuis in Nieuwegein, met wie Palmers in contact kwam. Palmers ontwierp de LADflow: een hulsje dat via de aderen naar de gewenste plek te brengen is, waar er twaalf haakjes uitschuiven (zie illustratie rechts) die twee slagaders aan elkaar vastmaken.

De LADflow werkt in de praktijk als een gewone stent, die via aderen in de lies of pols het lichaam in gaat met een katheter. Het doorvoeren naar het hart is dagelijkse praktijk. Nieuw is de inzet van de LADflow, die hier vervolgens de verstopte kransslagader (voorbij de vernauwing) verbindt met de borstslagader, twee aderen die normaal niet met elkaar in verbinding staan. Zo wordt de bloedtoevoer naar het hart weer helemaal normaal.
 

Stent

‘De kracht van de stent-technologie is de mogelijkheid om van vorm te veranderen. Een stent gaat klein naar binnen en eenmaal op de juiste locatie aangekomen ontplooit hij zich naar het juiste formaat’, legt Palmers uit. Voor de fijnere sturing moet een chirurg aanwezig zijn die met endoscopische gereedschappen (tangen voor kijkoperaties) de LADflow kan besturen.
 

Sneller herstel

Op papier zijn de voordelen voor de patiënt enorm. De borstkas hoeft niet open, want het katheter gaat via de aderen en de genoemde chirurg werkt door een kleine opening. Dit alles maakt de hersteltijd vele malen korter. Na ongeveer een week is de patiënt weer hersteld, zo is de verwachting. Nadeel is dat Palmers en collega’s nog een lange route te wachten staat voor ze een product hebben dat in het ziekenhuis gebruikt mag worden. ‘We hebben nog verschillende goedkeuringen nodig voor het testen op levende dieren en later op patiënten.’
 

James Dyson Award

Palmers wint met de James Dyson Award ook 2000 pond (2200 euro) en heeft kans om tot de internationale finalisten van de prijs te behoren (bekendmaking 28 september). De James Dyson Award is een jaarlijkse prijs voor nieuw talent op het gebied van ontwerpen en techniek, genoemd naar de bekende Britse uitvinder James Dyson. De prijs wordt tegelijk in 22 landen uitgereikt. De Nederlandse winnaar dit jaar is Felix Mollinga met zijn digitale munt (lees: 'Met dit schijfje maak je anoniem geld over')
 

Beeldmateriaal Charlotte Palmers