Premies NWO voor onderzoek naar privacy, katalyse en ‘quantum’

Onderzoeksorganisatie NWO heeft vrijdag 3 september de winnaars bekendgemaakt van de Spinoza- en de Stevinpremies voor dit jaar, twee van de hoogste wetenschappelijke onderscheidingen van ons land. In de prijzen vielen onder meer onderzoekers die zich richten op online privacy, elektrochemie en op quantum computing.

De Stevinpremie gaat dit jaar naar Bart Jacobs, hoogleraar Security, privacy en identity aan de Radboud Universiteit in Nijmegen. De jury roemt hem voor zijn aandacht voor onderwerpen rond digitale veiligheid (lees ook: ‘Veilig patiëntgegevens delen’) en privacy die ook burgers raken. Jacobs’ onderzoeksgroep is onder meer bekend door het hacken van de ov-chipkaart in 2008.

De prijs bestaat uit 2,5 miljoen euro, te besteden aan onderzoek. Met het geld wil Jacobs onder meer een niet-commercieel sociaal netwerk ontwikkelen waar wangedrag aan banden wordt gelegd. Naast Jacobs krijgt ook de Leidse hoogleraar Judi Mesman een Stevinpremie. Meer over Jacobs is te lezen bij het magazine Vox van de Radboud Universiteit.
 

Spinozapremies

De Spinozapremies gaan naar vier wetenschappers die in Nederland werken. Zij krijgen ook elk 2,5 miljoen euro. Drie van de laureaten richten zich op een onderwerp in het technische domein.

De eerste is Marc Koper, hoogleraar Katalyse en oppervlaktechemie aan de Universiteit Leiden. Als chemicus speelt hij internationaal een leidende rol, schrijft NWO in een persbericht. Koper doet onderzoek in de elektrochemie, een deelgebied van de scheikunde dat elektrische energie gebruikt om chemische bindingen te maken of te verbreken. ‘Met zijn fundamentele werk levert Koper cruciale bijdragen aan het vergroenen van onze energievoorziening en de chemische industrie’, schrijft NWO.

Quantum computing

Ook Lieven Vandersypen krijgt een Spinozapremie. Hij is Antoni van Leeuwenhoek-professor in de Quantum-nanowetenschappen aan de TU Delft en wetenschappelijk directeur van het instituut QuTech. Met meer dan twintig jaar ervaring in het jonge vakgebied van quantum computing is Vandersypen hierin inmiddels een van de leidende figuren. NWO: ‘Hij is een visionair die zijn veld verder brengt door de samenwerking te zoeken met partners binnen en buiten de wetenschap’ (lees ook: ‘Controller voor qubits kan tegen extreme kou’ en ‘QuTech maakt schaalbare quantumprocessor van vier qubits’).

Platforms en algoritmen

José van Dijck krijgt als hoogleraar Media en digitale samenleving aan de Universiteit Utrecht dit jaar een Spinozapremie. Als toponderzoeker op het gebied van mediastudies laat zij de noodzaak zien om kritisch te kijken naar de invloed van digitale platforms, data en algoritmen op onze democratie. ‘Haar inzichten helpen om de maatschappelijke impact van nieuwe media te begrijpen en openen de discussie over publieke waarden in de platformsamenleving’, schrijft NWO.

De vierde laureaat is Maria Yazdanbakhsh, hoogleraar Cellulaire immunologie van parasitaire infecties aan de Universiteit Leiden en afdelingshoofd parasitologie bij het LUMC. Onder andere dankzij haar onderzoek wordt het mogelijk zowel betere vaccins te ontwikkelen tegen parasitaire infecties als betere geneesmiddelen tegen ontstekingsziekten.

Foto NWO