Cyborg Neil Harbisson heeft een antenne in zijn hoofd

Cyborg Neil Harbisson heeft een antenne in zijn hoofd, pikt vibraties op kleuren als ultraviolet en infrarood en kan telefoontjes en satellietbeelden rechtstreeks in zijn hoofd ontvangen. Hij vertelde zijn verhaal op de conferentie Brave New World.

Harbisson is in 2003 deels mens, deels machine geworden omdat hij volledig kleurenblind is. Zijn antenne zet kleuren met behulp van een chip om in geluidssignalen; zo is de in Catalonië opgegroeide, geboren Brit in staat ‘een salade te horen’. Hij gebruikt die verworvenheid in zijn kunst: zo toonde hij een veelkleurig abstract schilderij dat het gezicht van Justin Bieber moest verbeelden. Een foto van een chagrijnige Prince Charles maakte duidelijk dat die ‘not amused’ was nadat Harbisson hem een MP3 had opgestuurd met het ‘soundscape’ van Charles' gelaatsuitdrukkingen. Onderstaande video toont zijn kleurentoonladder.
 

Het lichaam met techniek verbeteren

Harbisson was een van de sprekers op de conferentie Brave New World die afgelopen dagen in Leiden werd gehouden. Een internationaal gezelschap van kunstenaars, wetenschappers, filosofen en andere toekomstwatchers kwam bijeen in de Stadsgehoorzaal om te reflecteren over de impact van nieuwe technologie op het menselijk bestaan. Het publiek was er klaar voor, want bij een digitale stemming of ze in de toekomst bereid zouden zijn hun lichaam of geest door techniek te laten ‘verbeteren’, antwoordde bijna 75 % met ‘ja’.

Harbisson is dus een van de weinigen die dat al heeft gedaan. Het kostte hem  overigens wel veel moeite een hersenchirurg te vinden die de operatie wilde uitvoeren. ‘Er zijn twee risico’s: of je hersens gaan geen communicatie met het device aan, of je lichaam stoot het af. Het apparaat moet met je lichaam vergroeien. Bij mij is het allemaal goed gegaan, al had ik in het begin vreselijke hoofdpijn.’ Nu is zijn implantaat een deel van hemzelf geworden. ‘Ik heb niet het gevoel dat ik technologie gebruik of draag, ik ben technologie.’

Aardschokken fysiek ervaren

Met zijn antenne pikt Neil ook vibraties op van kleuren. Zo zenden zijn vrienden hem via bluetooth beelden van zonsondergangen van de andere kant van de wereld door, die Neil soms in dromen verwerkt, want zijn ‘device’ staat altijd aan. Binnenkort krijgt hij een nieuw orgaan: een hoofdband die de beweging van de zon om de aarde omzet in warmte, zodat hij het voortschrijden van de tijd aan den lijve zal kunnen ondervinden.
 

Ook zijn Catalaanse vriendin Moon Ribas (32) heeft zich tot cyborg laten transformeren. Zij vertelde hoe ze een chip in haar voet had laten zetten waarmee ze aardschokken waar ook ter wereld fysiek ervaart. Die sensaties zet ze om in performances als ‘Seismic Percussion’ en dansvoorstellingen als ‘Waiting for Earthquakes’. Als er toevallig geen aardbeving plaatsvindt, gaat de voorstelling niet door.

Ook een derde Catalaanse cyborg schuift aan: Manel Riba, secretaris van de Transspecies Society, een vereniging in oprichting die de rechten van de cyborg zal gaan waarborgen. Onlangs heeft hij een apparaat in zijn achterhoofd laten aanbrengen waarmee hij luchtdrukverschillen registreert. ‘Momenteel is dat het dominante zintuig, ik voel het voortdurend als er iets in de atmosfeer verandert. Maar het begint te wennen.’

Uit de kast

Een van de doelstellingen van de vereniging is om cyborgs of cyborgs-in-spe te helpen ‘uit de kast te komen’. Neil, die herhaaldelijk heeft ervaren dat er weinig begrip is voor de mens-machine, vertelt dat hij soms mails ontvangt ‘van wanhopige mensen in China die geheim moeten houden dat ze cyborg zijn’, en van 17-jarigen die de vurige wens koesteren op hun 18de cyborg te kunnen worden. ‘Ze hebben hun hele leven al het gevoel dat ze niet alleen maar mens zijn’, verklaart hij. ‘Net zoals transgenders het gevoel hebben dat het geslacht waarmee ze zijn geboren niet bij ze past.’

In Nederland zijn de meeste mensen zo ver nog niet, afgaande op wat Brave New World liet zien. Alleen Peter Joosten gaf acte de présence. Hij heeft een NFC-chip in zijn rechterhand laten plaatsen. (Fabian Takx)

Openingsfote: Neil Harbisson. Foto Moogfest.