In Noord-Holland en Noord-Brabant komen fietspaden te liggen die zonne-energie oogsten. Halverwege 2023 moeten de vierhonderd meter lange fietsstroken klaar zijn voor gebruik.

 

Elektriciteit opwekken met zonnepanelen is duurzaam en goed voor het klimaat. Zonnepanelen nemen alleen wel veel plek in. Op daken nemen ze geen kostbare ruimte in beslag, maar de meeste ‘zonneweiden’ hadden ook voor andere doeleinden gebruikt kunnen worden.

Om die reden kijken de provincies naar de mogelijkheid om zonnepanelen in wegen en vooral in fietspaden aan te brengen. Nederland heeft 37.000 kilometer fietspad, schreef de Fietsersbond in 2019, dus is het zeker de moeite te kijken of deze ook zonne-energie kunnen produceren. Omdat fietspaden minder zwaar belast worden dan autowegen, lijken deze het meest geschikt voor een dergelijk experiment.

 

Twee keer vierhonderd meter

De provincies Noord-Holland en Noord-Brabant gaan daarom bij wijze van proef twee fietspaden met zonnepanelen bedekken: een fietspad langs de N232 ter hoogte van Vijfhuizen in Noord-Holland en een fietspad langs de N285 bij Wagenberg in Noord-Brabant.

De fietspaden worden elk ongeveer vierhonderd meter lang en moeten minimaal 80.000 kilowattuur per jaar opleveren – genoeg stroom voor ongeveer twintig huishoudens. BAM Infra verzorgt de uitvoering, de werkzaamheden zijn naar verwachting medio 2023 afgerond. Ook Zuid-Holland had gehoopt marktpartijen voor een dergelijk fietspad te interesseren, maar kreeg geen reacties.

 

Speciale eisen

De ultradunne panelen moeten aan speciale eisen voldoen om op de fietspaden gebruikt te kunnen worden, mailt communicatiemedewerker Penny van Beek namens de provincie Noord-Holland. ‘Ze zijn afgewerkt met een transparante kunsthars. Zo kunnen fietsers er gewoon overheen rijden en vangen de panelen nog voldoende licht om er energie mee op te wekken.’

De coating voldoet aan de stroefheidseisen die voor fietspaden gelden: het mag niet te glad worden bij regen of vrieskou en er mogen er geen plassen water op blijven liggen.

 

Eerdere proeven

Het is niet voor het eerst dat in Nederland een fietspad met zonnepanelen bedekt wordt. Zo kreeg Krommenie in Noord-Holland in 2014 al een zonnefietspad van negentig meter lang, en heeft Maartensdijk in Utrecht sinds vorig jaar het  langste zonnefietspad ter wereld, van 330 meter. Ook op autowegen is men al aan het experimenteren.

Helemaal probleemloos verliepen de eerdere proeven met zonnefietspaden overigens niet. In Krommenie bleek na een jaar dat de toplaag flink beschadigd was geraakt door het fietsverkeer. Dat verkort niet alleen de levensduur van de panelen, maar maakt ze ook minder efficiënt: zowel beschadigingen als laagjes stof en zand veroorzaken een afname in de lichtdoorlatendheid van de toplaag.

 

Efficiëntie

En dat terwijl de efficiëntie toch al het grootste probleem is: vanwege de platte ligging en de coatinglaag leveren de fietspadpanelen 25 tot 30 procent minder energie op dan de panelen op de daken. De panelen bij Maartensdijk bleken zelfs zo’n 40 procent minder op te leveren dan van tevoren verwacht werd – al lag dat waarschijnlijk aan een constructiefout waardoor niet alle panelen daadwerkelijk waren aangesloten.

 

Kennis

De provincies zijn zich hiervan bewust. ‘Innovatie is iets bedenken, het maken, testen, het aanpassen, weer testen, nog wat aanpassen en soms weer helemaal opnieuw beginnen’, aldus van Beek. Dat kost tijd en geld, maar zal veel kennis opleveren.

Want wat betekent het voor de aanleg en het onderhoud, hoeveel energie kan er worden opgewekt en hoe kan met deze nog relatief kostbare techniek op termijn een sluitende businesscase worden gemaakt?

De nieuwe zonnefietspaden worden gedurende vijf jaar gemonitord en de resultaten worden gedeeld.

 

Openingsbeeld: Provincie Noord-Holland