Geven plastic flesjes inderdaad microplastics af aan drinkwater? Met een testkit kunnen consumenten dat binnenkort zelf testen.
 

Eureka is de rubriek voor 'productontwerpen voor morgen' uit het maandblad De Ingenieur.


Microplastics zijn overal aanwezig: in drinkwater, in de grond, in tandpasta en zelfs in ons bloed. Hoe schadelijk microplastics zijn voor mens en dier is nog niet bekend. Wel is inmiddels duidelijk dat plastic deeltjes schadelijke micro-organismen aantrekken, waardoor het sowieso beter is de deeltjes niet binnen te krijgen.

Maar hoe is dat te voorkomen? Microplastics zijn volgens definitie kleiner dan een halve centimeter en in de praktijk vaak zó klein dat ze niet zichtbaar zijn voor het blote oog. Om microplastics tóch voor iedereen zichtbaar te maken, ontwikkelden onderzoekers van de Canadese University of British Columbia een toegankelijke, goedkope testkit voor thuis. Daarmee kan iedereen zijn eigen kraanwater testen op microplastics – tussen de vijftig nanometer en tien micrometer – en ook testen welke waterflesjes en wegwerpbekers plasticdeeltjes afgeven aan het water. 


Digitale microscoop

De testkit bestaat uit een klein, ge-3D-print kastje met een digitale microscoop gekoppeld aan een smartphone. Het testen werkt als volgt. Men brengt een minidruppel water aan op een speciaal filter en legt dat onder de microscoop. Een groene led beschijnt de druppel waardoor de microplastics oplichten. Die beelden worden verstuurd naar de smartphone. Binnen twintig minuten berekent een machine learning-algoritme hoeveel microplastics er aanwezig zijn. 

De onderzoekers gebruikten de testkit al om te meten hoeveel microplastics er vrijkwamen bij het gebruik van een witte, plastic wegwerpbeker van polystyreen met kokendheet water. Na dertig minuten waren er al ‘honderden miljoenen’ plastic nanodeeltjes vrijge­komen. De onderzoekers adviseren dan ook om voor eten en drinken roestvrij staal of glas te gebruiken in plaats van plastic. 

Vooralsnog werkt de test alleen voor polystyreen, maar met aanpassingen aan het algoritme kan de test ook voor andere plastics worden gebruikt. Duur is het testen niet: Ă©Ă©n test kost slechts een eurocent.


Tekst: Sija van den Beukel
Foto: Martin Dee / Peter Yang (University of British Columbia)