Zorg dat in technische opleidingen circulariteit en duurzaamheid onderdeel worden van het curriculum, zo pleit het congres van ingenieursvereniging KIVI.

Read this article in English

Nu circulariteit en duurzaamheid zo belangrijk zijn, is het logisch dat deze thema’s ook zijn terug te vinden in het curriculum van de technische opleidingen. Maar dan niet als een apart keuzevak of een specifieke afstudeerrichting, maar als onderdeel van de gebruikelijke vakken, aldus de Circulaire Educatie Deal die vanochtend door het KIVI-congres in Enschede werd gepresenteerd.

Tijdens de ochtendsessie op het jaarcongres van de ingenieursvereniging werd het initiatief bediscussieerd. ‘Ik steun de geest ervan volledig’, aldus bestuursvoorzitter Anka Mulder van de Saxion Hogescholen, ook de locatie van het KIVI-congres. ‘Maar ik wil niet heel gemakkelijk zeggen: dat gaan we eventjes doen.’


Het gaat om een manier van denken

Dat geluid was er ook van enkele aanwezige docenten. ‘Het curriculum zit al zo vol, en dan moet dit er ook nog bij?’ En: ‘We zijn nu bezig het curriculum te herzien, maar of circulariteit er dan ook goed in komt?’ Tegelijk benadrukte Mulder: ‘Bij vakken als de bouw is circulariteit en duurzaamheid zo’n hot topic, het gaat er daar vanzelf over.’

Gerald Schotman, president van KIVI, benadrukte dat de inzet vooral is een circulaire manier van denken, de wijze waarop je een vraagstuk benadert. Studenten in de zaal gaven daar zelf een voorbeeld van. ‘Ik zit in mijn laatste jaar van werktuigbouw, en we zijn nu bezig een blokkenhakker te ontwerpen. Ik wil dan vragen stellen als: waar komt het materiaal vandaan waarmee ik aan de slag ga, hoe zorg ik dat die hakker zo weinig mogelijk energie gebruikt, en wat gebeurt er met de machine wanneer die wordt afgedankt, kan ik er dan nog wat mee? Dat soort vragen zouden er standaard bij moeten horen, maar daar is in de opleiding helemaal geen aandacht voor.’

Een soortgelijk geluid kwam eerder naar voren tijdens een enquête van KIVI onder studenten: de aandacht voor circulariteit en duurzaamheid in de opleiding schiet tekort, lees 'Jonge ingenieurs gaan voor duurzaam en circulair'.


Specialistische kennis

Dennis Schipper, CEO van hightechbedrijf Demcon, herkende de belangstelling onder jonge ingenieurs voor beide onderwerpen. ‘We afficheren ons als bedrijf dat werkt aan het leefbaar houden van de aarde, dat slaat enorm aan.’ Hij merkt ook dat klanten erom beginnen te vragen. ‘Tegelijkertijd blijkt het best lastig om beide onderwerpen in ons concrete werk ook zichtbaar te maken’, aldus Schipper. En als werkgever zegt hij vooral behoefte te hebben ‘aan ingenieurs die voldoende specialistische kennis hebben. Die bredere onderwerpen komen later wel als ze zijn afgestudeerd.’

Daarmee werd duidelijk wat het dilemma is om in de opleiding aandacht te geven aan duurzaamheid en circulariteit: het gaat erom mensen een vak te leren, en daar is al heel veel voor nodig, en daarnaast is er een waaier aan andere kwaliteiten waar ook aandacht voor moet zijn zoals multidisciplinariteit, leren samenwerken, enzovoorts.


Kennis en kunde uitwisselen

Onderdeel van de Circulaire Educatie Deal is dat het KIVI nu juist ervaringen wil uitwisselen hoe circulariteit een logische plek in het curriculum kan krijgen, zodat anderen zich erdoor kunnen laten inspireren. ‘We willen het platform zijn waarop kennis en kunde wordt aangeboden en uitgewisseld’, aldus Schotman van KIVI.

Het jaarcongres van KIVI staat in het teken van circulariteit met veel aandacht voor concrete praktijkvoorbeelden.