Waar komt de plotselinge, enorme populariteit van het eeuwenoude schaakspel vandaan? Het is te lezen in het boek De schaakrevolutie van schaakjournalist Peter Doggers.
 

Waarom heeft u dit boek geschreven?

‘Er zijn al veel boeken voor schakers die wat willen bijleren, maar voor het brede publiek was er nog weinig voorhanden. En schaken is in de laatste vijf jaar populairder geworden bij veel meer mensen, onder meer door de Netflix-serie The Queen’s Gambit. Dat was mijn uitgangspunt, maar toen ik ging schrijven realiseerde ik me dat de veranderingen in de schaakwereld veel verder teruggaan, wel vijftig jaar, met de introductie van de computer en later het schaken via internet.’
 

Voor wie is het boek bedoeld?

‘Voor schakers staan er hopelijk genoeg anekdotes in die ze niet kennen. Maar ik heb mijn boek vooral geschreven voor het brede publiek, mensen die zelf misschien niet eens schaken, maar wel benieuwd zijn naar het wereldje en alle verhalen eromheen. Schaken heeft altijd iets mysterieus, en ook iets paradoxaals: het is eigenlijk een niche, maar tegelijk is het ook mainstream. Verwijzingen naar schaken kom je overal tegen, tot in moderne tv-series aan toe.’
 

Wat fascineert u in het onderwerp?

‘Vooral hoe vaak je het tegenkomt in de populaire cultuur en ook blijft tegenkomen. Ik schrijf natuurlijk over The Queen’s Gambit, maar ook over bijvoorbeeld Seinfeld, waar een potje schaak het overbrengen van wijsheid moet uitbeelden. Al in de serie Friends, eind jaren negentig, spelen Phoebe en Joey een partijtje schaak, maar ze overtreden allebei de spelregels. Dat is grappig, maar het dient ook om te laten zien dat ze niet de snuggersten van het stel zijn.’
 

Waarom zouden ingenieurs het boek moeten lezen?

‘Voor ingenieurs zijn vooral de hoofdstukken over computers en kunstmatige intelligentie (AI) interessant. De ontstaansgeschiedenis van AI is nauw verbonden met het schaakspel. Schaken wordt wel de fruitvlieg van AI genoemd, een soort ideale proeftuin. Veel nieuwe AI-technieken werden in het verleden eerst getest op het schaakspel, wat daarna tot bredere inzichten leidde. Dat is een fascinerende geschiedenis, waar ik de lezer doorheen leid.’
 

Wat heeft u geleerd tijdens het schrijven?

‘Toen ik mijn manuscript inleverde, telde dat 120.000 woorden, en ik heb er met pijn in het hart twintigduizend moeten schrappen. Het laat volgens mij zien dat er ontelbare boeiende verhalen te vertellen zijn over schaken.’
 

De schaakrevolutie. 
Hoe een eeuwenoud bordspel populairder werd dan ooit
Peter Doggers
432 Blz.
€ 29,99

 

Openingsfoto: Femke Berkhout