Petflessen zijn te recyclen door het materiaal weer tot zijn oorspronkelijke grondstof te ontleden en daarbij kleur en verontreinigingen eruit te halen. De start-up Ioniqa bouwt er een proeffabriek voor.

In een bekerglas zit een bont gekleurd hoopje pet-resten geknipt uit flessen, fleecetruien enzovoorts. Iemand giet er een bruine vloeistof bij en het stapeltje begint in elkaar te zakken. De stukjes pet (polyethyleentereftalaat) lijken weg te smelten; algauw is er niets meer over.
 

Afbreken

‘In werkelijkheid gaat het niet om smelten, maar om afbreken van het pet’, verklaart Tonnis Hooghoudt, CEO van de Eindhovense start-up Ioniqa, die het filmpje met de verdwijnende pet-resten heeft laten maken. ‘We maken er weer zuivere grondstoffen van voor de productie van pet, met dezelfde kwaliteit als de oorspronkelijk uit olie vervaardigde.’

De spin-out van de TU Eindhoven heeft net een bedrag van vijf miljoen euro bij elkaar gekregen voor de bouw van een proeffabriek met een capaciteit van ruim 10.000 ton pet per jaar op een Nederlandse locatie.
 

Downcycling

De wereld produceert jaarlijks ruim 50 miljoen ton pet, waarvan slechts 10 % wordt gerecycled. Dat kan meerdere keren achter elkaar, maar de huidige mechanische methode is wel een vorm van downcycling, zegt Hooghoudt. ‘De pet-resten worden eenvoudigweg samengevoegd door ze te verhitten. Dat proces beschadigt telkens een deel van de polymeerketens, die daardoor steeds korter worden. Tegelijk hopen kleurstoffen en andere verontreinigingen zich op in het mengsel, waardoor dat steeds donkerder wordt. De toepassingen waarvoor het materiaal geschikt is, zijn dan ook steeds laagwaardiger. Het begint met grote, kleurloze flessen en eindigt met bermpaaltjes en tapijtbodems. Uiteindelijk wacht de afvalverbrander.’
 

Werkwijze nauwelijks aanpassen

In het Ioniqa-proces knippen katalysatoren, die zijn opgelost in de bruine vloeistof en vastgemaakt aan nano-ijzerdeeltjes, de pet-polymeerketens op tot monomeren, identiek aan die uit olie. ‘Om daaruit weer nieuwe polymeren te maken hoeft de fabrikant zijn werkwijze dus nauwelijks aan te passen’, stelt Hooghoudt. ‘Uniek aan ons proces is dat het ook de kleurstoffen en overige verontreinigingen verwijdert. De moleculen daarvan komen vrij bij het opknippen van de ketens en hechten zich aan de nanodeeltjes. Die deeltjes met de eraan klevende stoffen worden door middel van een magneet naar de bodem van het reactievat getrokken. Na het afwassen van de kleur- en andere stoffen zijn de deeltjes met katalysatoren opnieuw te gebruiken.’ Net zoals het pet zelf met dit proces eindeloos is te recyclen. (Timo Können)

Openingsfoto Indorama