De kleine waterkrachtcentrales van het Belgische Turbulent Hydro, die afhankelijk van de situatie in of naast een rivier worden geplaatst, laten vissen ongeschonden passeren.

Waterkracht is een belangrijke bron van duurzame energie, maar kent flinke keerzijdes. Stuwmeren slokken grote hoeveelheden grondgebied op en dammen onderbreken het natuurlijke stromingsprofiel van rivieren. Dat is ­catastrofaal voor de vissentrek en zorgt voor afzinkend organisch materiaal dat door rotting wordt omgezet in het broeikasgas methaan. Om nog maar te zwijgen over de gevaren van een damdoorbraak. Het Belgische bedrijf Turbulent Hydro wil al die nadelen wegnemen met kleinschalige waterkrachtcentrales met minimale impact op het ecosysteem van de rivier.
 

In een bypass

De Micro Hydro-waterkrachtcentrale maakt gebruik van kleine en grotere hoogteverschillen in natuurlijk gevormde rivieren en van de draaikolken die ontstaan in scherpe bochten. Bij een plots hoogteverschil van minimaal 1,5 m wordt de turbine in het lage deel van de rivier geplaatst.

Bij een geleidelijker rivierverloop, idealiter van minimaal 3 m over een afstand van 100 m, komt de turbine in een bypass naast de rivier te liggen. Daarvoor wordt een prefab ­betonnen constructie aangelegd, bestaande uit een ronde turbinebehuizing en een watertoevoer en -afvoerkanaal. ­Vanaf de rivier stroomt water door het toevoer­kanaal de turbinebehuizing in. Daar drijft het water een turbineblad aan, waarna het via het afvoer­kanaal weer terug de rivier in stroomt.
 

Langzaam draaiende bladen

De diameter van de turbine kan variëren van 3,8 tot 6 m. Vissen en objecten die worden meegezogen in de stroom gaan tussen de langzaam draaiende turbinebladen door, waar ruim afstand tussen zit, en komen er aan de andere kant ongeschonden uit.

Het toevoer­kanaal is te openen en te sluiten met een sluisdeur. Een grof gaas voorkomt dat drijvend afval of andere objecten groter dan 25 cm in de turbine terechtkomen.

Duizend huishoudens

Een individuele Micro Hydro-waterkrachtcentrale is onder meer interessant om afgelegen huizen en kleine ­fabrieken van stroom te voorzien. Het vermogen ligt tussen de 5 en 100 kW. Een gekoppeld systeem van meerdere Micro Hydro-waterkrachtcentrales komt dan op 3 tot 20 MW, voldoende om in de omgevingen duizenden huishoudens van stroom te voorzien.

De minimumvereiste voor een goed functionerende Micro Hydro-waterkrachtcentrale is een debiet van 1000 l/s. Voor rivieren met een debiet lager dan 1000 l/s ontwikkelt Turbulent Hydro momenteel de Goby-turbine. Deze wordt aan een metalen frame direct in de waterstroom van een waterval of op een plek in de ­rivier met hoogteverschil geplaatst.
 


Tekst: Paul Schilperoord