Luchtverkeersleiding voor drones getest

Deze maand vonden onder coördinatie van het NLR twee demonstraties plaats met onbemande drones. Doel is vooral om een nieuw systeem voor de luchtverkeersleiding voor drones te testen. Na deze proefvluchten in Amsterdam en Enschede komt volgende week Rotterdam aan de beurt.

Het verkeersleidingsysteem heet U-Space en is ontwikkeld om meerdere drones veilig in een stedelijke omgeving (zie de illustratie boven dit artikel) te laten vliegen. U-Space is een veelomvattend systeem, dat onder meer drones toestemming geeft om op te stijgen en te landen, en ze ook tijdens de vlucht in de gaten houdt om eventuele conflicten tussen drones te herkennen en vervolgens op te lossen.

Waar de luchtverkeersleiding rond vliegvelden bestaat uit medewerkers die werken met elektronische systemen (in de bekende verkeerstoren), zal het systeem U-Space wanneer het helemaal af is, grotendeels geautomatiseerd zijn.

Mensen achter de knoppen

Zover is het nu nog niet. Tijdens de eerste demo-dag, op 4 augustus in Amsterdam onder leiding van het NLR, zaten nog mensen achter de knoppen van U-Space, vertelt Marta Tojal Castro, projectcoördinator namens het Koninklijk Nederlands Lucht- en Ruimtevaartcentrum (NLR) dat de drie demodagen coördineert.

‘Op het terrein van het NLR hebben we een scenario gespeeld, waarbij twee drones de lucht in gingen. Een echte, en een virtuele. De twee drones kwam in elkaars vaarwater en dreigden te botsen. U-Space had als taak om dit op te lossen. Dat ging goed, door de echte drone even op zijn plaats te laten zweven, kon de virtuele drone voorgaan.’

Drones van een botsing afgehouden

Later die dag werd hetzelfde scenario herhaald, maar dan met twee echte drones in de lucht boven het Amsterdamse Marineterrein, midden in de stad. Ook hier slaagde het systeem voor luchtverkeersleiding erin om twee drones van een botsing af te houden.

De lokale televisie maakte er in Amsterdam dit filmpje over:

Groep burgers keek mee

In Amsterdam keek ook een zogeheten focusgroep mee, een diverse groep burgers die hun mening over de drones mochten geven in interviews voor en na de vluchten. Dit om te achterhalen hoe de publieke acceptatie van drones in de openbare ruimte is, en of die op bepaalde manieren te verhogen is.

‘De vragen gingen over zaken als geluidshinder, horizonvervuiling en veiligheid. We hebben nog lang niet alle interviews uitgewerkt, maar de eerste reactie van sommigen was: wat saai! Ze hadden meer spektakel verwacht, een race tussen twee drones, of een crash of zo’, vertelt Tojal Castro. ‘Misschien komt dit doordat deze mensen alle systemen achter de schermen niet kunnen zien.’

Brandweer, politie en medicijnen

Op de tweede testdag lag de nadruk op de sociale impact die het vliegen met drones kan hebben. Op dinsdag 9 augustus vlogen op de Technology Base in Enschede, onder leiding van dronetestcentrum Space53, verschillende kleinere drones in de rondte. Er was een drone van de brandweer, die vanuit de lucht een vuurhaard eerder kan lokaliseren, de politie vloog met een surveillance-drone en ten slotte bezorgde een derde drone een pakketje zogenaamde medicijnen.

Een kleine drone vliegt boven het gebouw van het NLR in Amsterdam.

Haven van Rotterdam

Op het programma staat nog één testdag, op dinsdag 16 augustus in de haven van Rotterdam, onder leiding van Airhub. ‘Hier gaan we een mix van alles testen. Verschillende drones en ook het vliegen binnen en buiten een controlled air space, het gebied waar de luchtverkeersleiding van een vliegveld (in dit geval Rotterdam Airport, red.) het voor het zeggen heeft. Nieuw is hier dat we van buiten zo’n gebied naar binnen gaan vliegen’, zegt Tojal Castro. ‘Ook het vliegen boven schepen wordt meestal niet gedaan. Daar heb je goedkeuring van ILT (de Inspectie Leefomgeving en Transport) voor nodig.’

Medewerkers van NLR aan de slag met een drone bij het Marineterrein in Amsterdam.

Mensen vervoeren

In Rotterdam gaat ook een grote drone vliegen, die geschikt is om twee mensen te vervoeren. De Haven wil onderzoeken of dit een geschikte methode is om bemanningsleden van schepen snel naar hun hotel op de wal te krijgen. Dat is nu een nogal omslachtige operatie. ‘Ik ben erg benieuwd of de haven van Rotterdam deze toepassing financieel rond krijgt’, aldus Tojal Castro.

Alle aspecten demo's combineren

De drie demonstratiedagen in Nederland maken deel uit van het project Air Mobility Urban - Large Experimental Demonstrations (AMU-LED). Daarbinnen vinden in september nog testvluchten plaats in het Britse Cranfield en in de Spaanse stad Santiago de Compostela, die waarschijnlijk doorlopen in oktober. Daar worden alle aspecten van de eerdere demo’s gecombineerd. .