Met de warmte van zonnecollectoren is een ruimte te koelen door gebruik te maken van het verdampingseffect. De zonnekoeler van TNO kan zo stroom vretende airco’s vervangen.

Het is de toepassing van het aloude veldflesprincipe: maak de bekleding ervan nat, en door het verdampen van het water blijft de inhoud koel.

De zonnekoeler van TNO pakt dit principe van adiabatische koelen grondiger aan, waardoor er bij een buitentemperatuur van 35 °C een koeleffect van 15 tot 16 ° C ontstaat. ‘Hoe heter de buitenlucht, hoe beter de koeling werkt’, zegt Leon Stille MSc, onderzoeker en projectleider van TNO. Het onderzoeksinstituut richt zich in eerste instantie op landen rond de tropen. ‘In India gaat nu al 40 % van het totale elektriciteitsverbruik op aan airco’s.’

 

Het apparaat werkt als volgt. Eerst wordt de hete, vaak zeer vochtige buitenlucht gedroogd met een zoutoplossing via een membraan. ‘We drogen tot zo’n 5 % luchtvochtigheid.’ De warmte van de zonnecollector is vervolgens nodig om het water weer uit die zoutoplossing te halen.

Vervolgens wordt het verkregen water in een tweede stap aan de hete droge lucht toegevoegd. ‘Het water verdampt onmiddellijk, waardoor het adiabatische koeleffect optreedt.’ De gekoelde, weer vochtige lucht gaat vervolgens naar de te koelen ruimte. ‘Meestal houden we in de cyclus water over waar verschillende toepassingen voor mogelijk zijn. Besef wel dat het volledig gedemineraliseerd water is, dus je kunt het niet zo maar opdrinken.’

TNO werkt momenteel aan een prototype, dat rond de jaarwisseling gereed moet zijn. ‘Het is een container die volledig standalone gekoeld kan worden. Het dak is groot genoeg om met zonnecollectoren warmte te winnen.’ Een andere mogelijkheid om aan warmte te komen is die van fotovoltaïsche zonnepanelenn, of al beschikbare restwarmte.

Tal van toepassingen zijn mogelijk. Stille: ‘Je kunt denken aan huizen, hotels, koelcontainers voor transport, en wat niet al.’ Zo werkt TNO samen met het transportbedrijf Broekman Logistics dat de koeling wil gaan toepassen op de 25 000 vrachtwagens die het bedrijf in India heeft rondrijden voor het transporteren van voedsel.