Rolf Hut vraagt zich af waarom ingenieurswerk zo vaak verborgen zit achter grijze panelen. 'Ik pleit ervoor om aan elkaar, en aan het publiek, te laten zien wat voor slimme techniek we in apparaten stoppen.'

Halverwege het incheckpoortje op Amsterdam Centraal blijf ik stokstijf staan. Het poortje naast me is door monteurs opengewerkt en opeens kan ik de binnenkant zien van een stuk straatmeubilair dat normaal gesproken een gesloten zwarte – nou ja, grijze – doos is. Ik kan het niet laten en moet even kijken wat erin zit. 

Bij zo’n grijs poortje denk ik normaal nooit: daar zit een motor in voor de deur, een sensor voor de OV-chip, een transformator voor de motor enzovoort. Terwijl ik als ­ingenieur wel weet dat deze elementen erin moeten zitten. Ik sta er, letterlijk nu, pas bij stil wanneer ik het zie.

Op de prijs van een incheckpoortje zal een stopcontact te verwaarlozen zijn. Voor de monteurs is het echter bijzonder waardevol

Tussen de onderdelen herken ik iets dat ik totaal niet had verwacht. Naast de transformator en de zekering zit een standaardstopcontact verstopt. Een verstopcontact!

Dat is totaal niet nodig voor de dagelijkse functie van het incheckpoortje, maar superhandig voor monteurs die met het poortje aan de slag moeten. De ingenieur die het poortje ontwierp, heeft dus verder gedacht dan alleen de passagiers die er doorheen moeten. Het kunnen onderhouden van de poortjes is expliciet meegenomen in het ontwerp. Als monteurs bij elk onderhoud een verlengsnoer naar het poortje moeten trekken, kost dat tijd en levert het bovendien gevaarlijke situaties op voor passagiers, die over snoeren kunnen struikelen. Op de prijs van een incheckpoortje zal een stopcontact te verwaarlozen zijn. Voor de monteurs is het echter bijzonder waardevol. 

Techniek wordt weggemoffeld. Alles moet bijna magisch werken

Ik bouw regelmatig projecten waarbij, zo realiseer ik me nu, een verstopcontact best handig kan zijn. Maar als die monteurs vandaag niet bezig waren geweest, had ik dat hele stopcontact nooit gezien.

Jammer eigenlijk dat we ons ingenieurswerk zo vaak verstoppen achter grijze panelen. Waarom niet een doorzichtig paneel om te laten zien hoe de poortjes echt werken? Nee, techniek wordt weggemoffeld. Alles moet bijna magisch werken. Ik pleit er juist voor om aan elkaar, en aan het publiek, te laten zien wat voor slimme techniek we nu in apparaten verstoppen. 

Achter mij heeft zich ondertussen een rij gevormd met ongeduldige mensen

Hoewel … Ik hoor universitair docent gebruiksgerichte ­innovatie en mijn voorganger Jasper van Kuijk al zeggen: ‘Maar de doorstroming dan? Het wordt een ramp als mensen in de spits stilstaan om naar de techniek te kijken.’ En daar zou hij gelijk in hebben. Achter mij heeft zich ondertussen een rij gevormd met ongeduldige mensen: ‘Alles goed, meneer? Wij willen onze trein halen!’

Misschien is het toch beter om de techniek van de OV-poortjes op het drukke Amsterdam Centraal uit het zicht te houden. Maar op het station van mijn slaapstad Haarlem moet het zichtbaar maken van techniek wel kunnen, toch? Laten we niet overal onze techniek verstoppen en daar waar het veilig kan elkaar inspireren!

Rolf Hut is universitair docent aan de TU Delft, maker, spreker en schrijver. In zijn column voor De Ingenieur kijkt hij naar dingen die misschien geen hoogwaardig ingenieurswerk uitstralen, maar wel getuigen van denken als een ingenieur.

Foto: Hans de Lijser