Afvalproducten omzetten in direct bruikbare basaltstenen. Het Eindhovense studententeam CORE heeft vrijdag een oven gepresenteerd die dat kan.

Basalt is een gewild product. ProRail gebruikt het voor ballast, als stenen tussen het spoor, en daarnaast worden er nog altijd talloze tuinen vol gelegd met tegels van basalt.  


Vulkanisch gesteente

Maar al dat basaltgebruik komt met een keerzijde: een hoge CO2-uitstoot. De natuurlijke variant van basalt, vulkanisch stollingsgesteente, wordt veelal gewonnen in China, Noorwegen, Schotland of België en het transport is erg vervuilend. De winning zelf trouwens ook, en bij de bewerking komen niet alleen broeikasgassen vrij, maar ook andere schadelijke stoffen, toonde een uitzending van het tv-programma Zembla vorig jaar aan. 


Magma

De oven die CORE heeft ontwikkeld, moet daarin verandering brengen. Die oven bereikt temperaturen van 1400 graden, zo hoog dat afvalstromen zoals vliegas en slib erin smelten en veranderen in gloeiend magma. Vervolgens kunnen ze worden gegoten in basaltblokken van elke gewenste vorm. Net zo geschikt voor gebruik in de infra en de bouw als oorspronkelijk basalt, maar dan een stuk schoner.

Het ontwikkelen van de oven bleek nog behoorlijk ingewikkeld, zegt Dirk van Meer van CORE. Vliegas, een reststroom van verbrandingsinstallaties zoals biomassa- en huisvuilcentrales, zit vol mineralen zoals siliciumdioxide en calciumoxide en hetzelfde geldt voor slib. 

In pure vorm kunnen die mineralen goed worden gemixt tot een basaltproduct. Het probleem is echter dat de afvalstromen niet zuiver zijn, maar bestaan uit een brede mix van verschillende mineralen, metalen en plastics.
 

De basaltstenen kunnen in elke gewenste vorm worden gegoten. Foto: Dirk van Meer


Mineralen

'We zijn 2,5 jaar bezig geweest om het voor elkaar te krijgen', zegt Van Meer. 'Vliegas is giftig en bij het bewerken ervan komen gevaarlijke stoffen vrij. Dankzij eindeloos modelleren is het ons gelukt een manier te vinden om op moleculair niveau een mix te maken die wel veilig kan worden verwerkt.'

Bijkomend voordeel is dat de nieuwe machine het nieuwe materiaal direct in de gewenste vorm kan gieten. Ook dat betekent een enorme milieuwinst, zegt Van Meer. 'Juist het breken van steen kost veel energie.'


Fabrieksschaal

Met de nieuwe oven, die de naam CORE MAGMA heeft gekregen, is het project voor de studenten nog niet afgerond, zegt Van Meer. 'We zijn nu aan het kijken of we deze oven ook op fabrieksschaal kunnen bouwen. De installatie moet Yellowstone gaan heten en een locatie is al gevonden, in Moerdijk.

'Maar dat kunnen we niet alleen, we zullen er dan wel een marktpartij bij moeten halen. Want we moeten ook nog af en toe naar college', zegt Van Meer. Alle teamgenoten studeren nog, aan de Technische Universiteit in Eindhoven of aan de de hogescholen Fontys en Avans.

ProRail is alvast geïnteresseerd in de basaltstenen. De spoorbeheerder financierde een deel van de ontwikkeling van de oven.  


Foto: Henk van der Berg