De kale muren waar de meeste zeeweringen uit bestaan, zijn desastreus voor mosselen, oesters en ander zeeleven. Die kunnen zich namelijk niet hechten op het gladde beton. De 3D-printer biedt uitkomst, blijkt in Australië, waar panelen met ingewikkelde organische structuren het zeeleven deels terugbrengen.

Mosselen en oesters hechten zich het liefst aan structuren onder water die uitsteeksels hebben of hobbelig zijn. Als de mens natuurlijke elementen zoals rotsen en stenen ergens vervangt door een zeewering van beton, hebben zeedieren daar dus last van.

Beton is glad, waardoor het voor schelpdieren moeilijker is om zich eraan te hechten. En waar kleine vissen vroeger voor hun vijanden konden schuilen in kleine holtes, kunnen ze dat met strak beton wel vergeten.

In de havenstad Sydney in Australië besloten de autoriteiten daarom om speciale structuren te installeren op een aantal zeeweringen in de haven. En dat werkt, bleek begin deze maand uit een tussentijdse evaluatie.
 

Oesterriffen

Ooit zat de haven van Sydney vol oesterriffen. Hun aantal liep echter terug toen in de loop der tijd meer dan de helft van de kustlijn van de haven veranderde in zeeweringen, kades en andere constructies.

Een paar jaar geleden sloegen enkele universiteiten en het bedrijf Reef Design Lab de handen ineen. Zij ontwierpen panelen die de natuurlijke structuren moesten nabootsen die voorheen in het gebied voorkwamen, in een project dat ze ‘Living Seawalls’ doopten.
 

3D-geprinte panelen

Met een 3D-printer maakten de onderzoekers verschillende mallen, waar ze beton in goten. Dat leverde betonnen panelen op van ongeveer zestig centimeter groot, die eenvoudig met stevige schroeven op bestaande zeeweringen in de haven van Sydney te monteren waren. Zo ging dat eraan toe:



Negentig diersoorten

In 2018 werden de eerste panelen aangebracht, deze week kwamen de eerste tussenresultaten naar buiten. ‘In totaal hebben meer dan negentig diersoorten de panelen gekoloniseerd, en we zien dertig tot veertig procent meer soorten op de panelen in de levende zeeweringen dan op de niet-aangepaste delen van de zeewering,’ zei projectleider Mayer Pinto, hoogleraar aan de University of New South Wales, tegen persbureau Reuters.

Het koloniseren van de panelen lijkt slechts in enkele maanden op gang te komen. En aangezien veel van de organismen, zoals oesters en zeepokken, hun voeding binnenkrijgen door water te filteren, verbetert hun aanwezigheid de waterkwaliteit van de haven.


 

Bouwwerken in zee

De haven van Sydney is zeker niet de enige plek waar dit soort panelen hun nut kunnen bewijzen. Er wordt flink gebouwd in de zeeën en oceanen. Naast zeeweringen verrijzen er ook heipalen, pontons, jachthavens, offshore-windturbines en mijnbouwplatforms.
 

Veelzijdige maaktechniek

Het maken van de mallen voor mosselvriendelijke panelen onder water, is weer een nieuwe toepassing van 3D-printen, dat langzaam maar zeker doorbreekt als veelzijdige maaktechniek.

Het voordeel van 3D-printen is dat hiermee heel eenvoudig ingewikkelde organische structuren te maken zijn: het maakt de printer niet uit, zolang hij maar een digitaal bestand toegestuurd krijgt dat hem ‘vertelt’ hoe hij elk laagje moet printen.

De industrie print hier en daar al onderdelen van metaal. En in de bouw verschijnen de eerste ge-3D-printe huizen en fietsbruggen.
 



Beeldmateriaal Macquarie University / Reef Design Lab