Tien lastige vragen aan Lotte Jensen, hoogleraar Nederlandse literatuur- en cultuurgeschiedenis. Vorige week verscheen van haar hand het boek Wij en het water, over onze eeuwige strijd tegen de waterwolf.

Wat is het laatste dat u zelf heeft gerepareerd?
‘Hoewel mijn vader ingenieur was, ben ik ontstellend onpraktisch. Ik heb laatst geprobeerd om mijn printer zelf te repareren. Dat mislukte. Toen heb ik maar een nieuwe gekocht. Die heb ik trouwens wel zelf geïnstalleerd. Telt dat ook?’

Bent u bang dat robots uw werk overnemen?
‘Nee, daar ben ik niet bang voor. Mijn dagelijks werk is het interpreteren van historische en literaire teksten. Ik leg verbanden en plaats ze in een historische context. Heb je ooit een robot bevlogen horen spreken over watersnoodliteratuur of over Joost van den Vondel?’

Zijn de dijken wel hoog genoeg?
‘Het hangt er natuurlijk vanaf hoeveel de zeespiegel stijgt, maar ik ben er niet gerust op. Ik hoop maar dat ze hoog genoeg zijn, want een nieuwe watersnoodramp wil niemand. Zelf woon ik in de Betuwe, een uitermate kwetsbaar gebied. In 1995 moesten alle bewoners hier worden geĂ«vacueerd.’

Wat is – na de smartphone – uw favoriete gadget?
‘Mijn Senseo-melkopschuimer! Die gebruik ik wel drie tot vier keer per dag. Ik heb een heel ouderwets koffiezetapparaat maar met perfect opgeklopte schuim lijkt het heel wat.’

Welk non-fictieboek ligt nu op uw nachtkastje?
‘Wachten op het Westen van columnist en schrijver Nausicaa ­Marbe. Het gaat over haar jeugd in RoemeniĂ«, de politieke geschiedenis van dit land en haar emigratie naar Nederland. ­Leerzaam en goed geschreven.’

Hoewel de smartphone een handig apparaat is, baart het me zorgen dat we er volledig afhankelijk van zijn geworden

Welk sociale medium zou u niet meer willen missen? 
‘WhatsApp. Mijn tweelingzus (schrijver en filosoof Stine Jensen, red.) en ik appen eindeloos met elkaar.’

Welke technologische ontwikkeling baart u zorgen?
‘Hoewel de smartphone een handig apparaat is, baart het me zorgen dat we er volledig afhankelijk van zijn geworden. Zonder smartphone kunnen we bijna niets meer. Mensen dreigen daardoor uitgesloten te raken, denk aan ouderen. Dat bereikte een dieptepunt toen we tijdens de coronapandemie een QR-code nodig hadden voor alle sport-, horeca- en cultuurbezoek.’ 

Voor welk probleem zouden ze nu eindelijk eens iets slims moeten uitvinden?
‘De ontlezing van jongeren. Het is zorgwekkend hoe weinig jongeren tegenwoordig lezen. Was er maar iets slims waardoor ze weer massaal mooie boeken gingen lezen.’ 

Waarvan denkt u: ik wou dat ik dat had uitgevonden! 
‘De digitale krantenbank. Wat een geweldige uitvinding is dat! Je tikt zoektermen in als “watersnood” en “1953” en je diept zo in een oogopslag artikelen uit het krantenarchief op. Voor mijn nieuwe boek Wij en het water. Een Nederlandse geschiedenis heb ik daarvan dankbaar gebruikgemaakt. Ik kan me niet voorstellen dat ik al dat onderzoek in een fysiek archief had moeten doen.’

Dilemma: e-reader of papieren boek?
‘Dan kies ik natuurlijk toch voor een papieren boek. Al die oude drukken of fraaie geïllustreerde uitgaven, daar kan geen elektronisch boek tegenop. Je moet een boek kunnen vasthouden en voelen. Ik houd ervan omringd te zijn door boeken.’
 

Wij en het water
Lotte Jensen | 320 Blz. | € 34,99