Ingenieurs die hun kennis inzetten voor het bouwen van vliegende auto's, hebben nog altijd niet begrepen waar de problemen van deze wereld over gaan. Dat zegt Peter Kuipers Munneke, poolonderzoeker en weerman bij de NOS. Vorige maand verscheen zijn boek Alles Smelt. 

Wat is het laatste dat u zelf heeft gerepareerd?

‘Mijn rolmaat! Je kunt natuurlijk gelijk voor 6,95 euro een nieuwe kopen bij de bouwmarkt, maar ik wil altijd even kijken hoe zo’n ding er van binnen uitziet. Het is geen hogeschooltechnologie: een op scherp gestelde springveer die uitloopt in een meetlint. Toen het me ook nog lukte het te repareren, had ik een dubbel hoeragevoel.’

Voor welk probleem zouden ze nu eindelijk eens iets slims moeten bedenken?

‘Voor de acceptatie van technologie in de maatschappij. Dan denk ik vooral aan voor de hand liggende technologieën om de belasting van hulpbronnen op aarde terug te dringen. Bijvoorbeeld elektromotoren in auto’s, kweekvlees of eiwitten uit schimmels en insecten. Met een goede overgangsregeling kun je binnen vijf jaar het hele landbouwprobleem en al het dierenleed de wereld uithelpen. Maar het wordt in stand gehouden door angst voor het onbekende.’

Waarover zegt u ‘Ik wou dat ik dát uitgevonden had!?

‘Vleesvervangers zijn tegenwoordig niet meer van echt te onderscheiden, ik wou dat ik die had uitgevonden. Dat is toch de manier om de transitie te laten slagen: het alternatief net zo aantrekkelijk maken als het origineel. Bij het ontbijt at ik een soort boterhamworst, smoky ham free slices, dat voor 80 procent uit schimmeleiwitten bestaat. Geweldig, en heel lekker.’

In een podcast hoef ik niet altijd voor iedereen begrijpelijk te zijn

Welk (sociale) medium zou u niet meer willen missen?

‘De podcast! Ik ben sinds een tijdje zelf ook podcastmaker, en nu bezig met een nieuw seizoen van De Weerman waarin we op een toegankelijke manier de natuurkunde van de atmosfeer uitleggen. Podcast is het soort medium waarbij je heel gericht een publiek kunt vinden en ermee een relatie kunt opbouwen. Vragers en aanbieders zoeken elkaar op en dat is oneindig veel sterker dan de traditionele media zoals radio en televisie.

Welke technologische ontwikkeling baart u zorgen?

‘Dat er nog steeds mensen zijn die hun ingenieurskennis wensen te gebruiken om vliegende auto’s te ontwikkelen. Die hebben echt niet begrepen waarover de problemen van deze wereld gaan. Er is een grote mate van inefficiëntie die in onze wereld de boventoon voert. Terwijl de grootste uitdaging van de mensheid nu juist is om op een zo efficiënt mogelijke manier om te gaan met onze natuurlijke hulpbronnen.’

Wat is uw niet-duurzame guilty pleasure?

‘De frikandel speciaal. Ik probeer het altijd voor mezelf goed te praten door te zeggen dat er toch bijna geen vlees in zit. In dat opzicht is het een heel efficiënt onderdeel van de voedselketen, anders waren de resten in de afvalbak beland. Maar deze guilty pleasure is aan het verdwijnen, ‘onze’ cafetaria heeft tegenwoordig ook heel lekkere vegetarische frikandellen.’

U móet kiezen: geo-engineering of klimaatadaptatie?

‘Een duivels dilemma, want de echte oplossing staat er niet bij. Dat is afstappen van de fossiele economie, waardoor je beide niet nodig hebt. Dan kies ik toch voor klimaatadaptatie, hoewel ik denk dat er op een gegeven moment in delen van de wereld niets meer aan te passen valt. Als in Nederland de zeespiegel vijf meter stijgt, is de enige aanpassing die ons nog rest: wegwezen. Toch is dat een duidelijkere en eerlijkere keuze dan met geo-engineering proberen de problemen te verhullen.’
 

Alles Smelt, dat Peter Kuipers Munneke schreef met wetenschapsjournalist Martijn van Calmthout, is overal verkrijgbaar.
Foto: Stefan Heijendael