Vanaf vandaag heeft de Amerikaanse stad Las Vegas er een landmark bij. Dan gaan de ruim 57 miljoen ledlampjes aan op de buitenkant van Sphere, een gloednieuwe concertzaal die opvalt door zijn bolvorm. De Turkse kunstenaar Refik Anadol heeft het lichtkunstwerk ontworpen.

 

Aan gigantische gebouwen geen gebrek in Las Vegas, ’s werelds beroemdste gokstad. Wie de stad bezoekt, komt er terecht in enorme casino’s, waar geen klokken hangen en waar de uitgang lastig is te vinden. Hotels zijn in ‘Vegas’ groter dan waar ook ter wereld.

Niet alle gebouwen in Las Vegas zijn architectonisch de moeite waard. Anders is dat met Sphere, de bolvormige concertzaal die deze maand opengaat met de eerste concerten, van de Ierse rockband U2.
 

Skyline van Las Vegas, met het gebouw Sphere in aanbouw.


De eigenaren van Sphere beweren dat ze het meest geavanceerde geluidssysteem ter wereld hebben, met meerdere luidsprekers gericht op elke afzonderlijke bezoeker. Elk van de maximaal 17.600 bezoekers (op stoelen) krijgt zo het optimale live-geluid voorgeschoteld.

Dat is heel anders dan hoe het er meestal aan toe gaat. Andere locaties waar de grootste artiesten concerten geven zijn vaak eigenlijk ontworpen voor sportevenementen. Vaak leidt dat tot een zompig geluid, dat voorin de zaal te hard is terwijl achterin op de tribunes de band juist slecht te horen is (lees ook de column: 'Genieten in een galmbak').
 

Bolvormig led-scherm

Hoe de livemuziek in Sphere gaat klinken, moet later deze maand blijken, als gitarist The Edge van U2 er de eerste akkoorden aanslaat. Maar de buitenkant van Sphere trekt vanaf vandaag al de aandacht. Dan gaat op het bolvormige led-scherm de ‘AI Data Sculpture’ dat luistert naar de naam Machine Hallucinations: Sphere in première, van de Turkse kunstenaar Refik Anadol.

Voor het videokunstwerk heeft Anadol gebruik gemaakt van een AI (artificial intelligence), een systeem dat hij voedde met grote hoeveelheden data. Op basis daarvan creëerde dit systeem nieuwe beelden, die op de buitenkant van Sphere worden getoond.
 

Media-kunstwerken integreren in architectuur

‘Ik ben zeer vereerd dat ik de eerste kunstenaar ben die de buitenkant van Sphere mag benutten’, zegt Anadol in een persbericht. ‘Het is heel spannend om zo’n parel van architectuur en engineering als canvas te mogen gebruiken. Deze kans past goed in de missie van onze studio: media-kunstwerken integreren in architectuur, om zo levende kunstwerken te creëren die constant een interactie aangaan met hun omgeving.’



 


Volledig programmeerbaar

Het ledscherm op de buitenkant van Sphere is circa 54.000 vierkante meter groot en bestaat uit ongeveer 1,2 miljoen ‘pucks’ van ledjes die zo’n twintig centimeter uit elkaar zitten. Elke puck bestaat uit 48 afzonderlijke led-diodes – lampjes – waarbij elk lampje 256 miljoen kleuren kan weergeven. Dit hele scherm is volledig programmeerbaar. Daarmee lijken de mogelijkheden eindeloos. 

In een interview vorig jaar met Travel Weekly fantaseerde Lucas Watson, president van MSG Sphere (het bedrijf dat de concertzaal uitbaat), over een sneeuwbol in de winter en een pompoen rond Halloween. 'Maar we experimenteren met alle mogelijke vormen. De optie om het gebouw doorzichtig te maken. De mogelijkheid om interactie aan te gaan met de mensen buiten het gebouw. We kunnen zelfs een vliegtuig dat boven Las Vegas vliegt herkennen en op Sphere afbeelden "Welkom in Vegas, bezoekers uit New York!"'. 
 

Twee delen

Het visuele kunstwerk van Anadol bestaat uit twee delen: Machine Hallucinations: Space en Machine Hallucinations: Nature. Het eerste deel maakt gebruik van publiek beschikbare beelden die ruimtevaartuigen van NASA hebben gemaakt van planeten en sterrenstelsels. Voor deel 2 heeft het AI-systeem van Anadol juist miljoenen beelden van de natuur tot zich genomen en die verwerkt tot kleurrijke hallucinaties met vormen, kleuren en patronen die ons aan de natuur doen denken.



Openingsbeeld: computertekening van Sphere met het videokunstwerk van Refik Anadol erop. Illustraties en foto’s Sphere Entertainment