Voor vannacht is de lancering gepland van ruimtetelescoop TESS, die op jacht gaat naar planeten ver weg in het heelal. De hoop is zo’n vijfhonderd nieuwe aardachtige hemellichamen te ontdekken.

Vannacht rond 0.30 uur moet een Falcon9-raket van SpaceX de ruimtetelescoop TESS van de NASA in een baan om de aarde brengen. TESS, de Transiting Exoplanet Survey Satellite, gaat bij zo’n 200.000 sterren op zoek naar mogelijke planeten. De hoop is dat er zo’n vijfhonderd ontdekt gaan worden.
 


 

De telescoop kan die planeten niet rechtstreeks waarnemen, maar wel als verzwakking van het licht dat de ster uitzendt. Is er rond zo’n ster een planeet, en beweegt die daar voorlangs, dan houdt die een klein deel van het licht tegen; de gevoelige instrumenten van de ruimtetelescoop kunnen deze lichtverzwakking waarnemen. Vandaar de toevoeging Transiting (passerend) in de naam van de telescoop.

 

Kepler

TESS is de opvolger van de Kepler-ruimtetelescoop die sinds 2009 ruim 2300 exoplaneten heeft ontdekt, waarmee deze een van de meest succesvolle ruimteobservatoria ooit was. Vanwege het opraken van de brandstof is diens missie bijna ten einde.

Kepler heeft een klein deel van het heelal kunnen bestuderen, en in dat hiaat moet TESS nu voorzien. Met zijn vier camera's zal TESS de complete sterrenhemel gaan naspeuren.


Die gaat zich bovendien richten op sterrenstelsels die relatief dicht bij de aarde staan, tot zo’n 300 lichtjaar (2,8∙1019 km). Kepler concentreerde zich in eerste instantie op het sterrenstelsel Cygnus, dat tien keer zo ver ligt.

 

16,8 megapixel

TESS is uitgerust met vier camera’s. Elk heeft een zonnekap tegen strooilicht, een set lenzen en een beeldchip van 16,8 megapixel die weinig stroom nodig heeft en weinig ruis produceert. De beelden worden vervolgens door een computer verzameld en op gezette tijden naar de aarde gestuurd.


Het ruimtevaartuig gebruikt twee zonnepanelen voor zijn elektriciteitsvoorziening en beschikt daarnaast over kleine raketmotoren om zichzelf in zijn baan om de aarde te houden. Een viertal gyroscopen zorgen dat de satelliet zich naar een bepaald punt in het heelal kan richten. De missie is gepland voor de duur van twee jaar, maar zou, net als dat bij Kepler gebeurde, ook wel eens langer kunnen duren.


Vervolgonderzoek

Het voordeel van het bestuderen van relatief nabijgelegen sterren is dat ze een grotere lichtsterkte hebben dan de veel verder weg gelegen sterren die Kepler bestudeerde. Dat is vooral voor het vervolgonderzoek op aarde van belang. Want heeft TESS eenmaal een mogelijke exoplaneten ontdekt, dan worden die vervolgens met telescopen op aarde bestudeerd (lees ‘Drietal telescopen begint goedkope zoektocht naar planeten’) om te bevestigen of het daadwerkelijk om een planeet gaat en om meer te weten te komen over de mogelijke aanwezigheid en samenstelling van een atmosfeer rond die planeet. Vanaf 2020 zal ook de James Webb-telescoop (lees ‘Grootste ruimtespiegel ooit in beeld’), de opvolger van de Hubble, die eventuele exoplaneten gaan bestuderen.
 

 

De lancering van de Falcon9-raket met TESS aan boord is vanaf middernacht onder andere te volgen via de website van NASA.