Nederland telt vele honderden beweegbare bruggen. Een nieuwe testinstallatie die donderdag in gebruik is genomen aan de TU Delft geeft ingenieurs beter inzicht in de levensduur van de aanwezige mechanica, wat tot besparingen kan leiden. 

Voor brugbeheerders is het nu lastig om in te schatten of de bewegende delen van een brug – de motoren, tandwielen, assen, stangen en wielen – nog in goede staat zijn. De theoretische rekenregels die meestal worden gehanteerd, blijken veelal in de praktijk niet op te gaan en zouden bovendien te conservatief zijn.

Het gevolg: nieuwe beweegbare bruggen worden vaak veel te zwaar ontworpen en bestaande worden vervangen terwijl ze nog jaren mee zouden kunnen. In beide gevallen betekent dat een ongewenste kostenpost. 


Samenwerking

Een nieuwe proefopstelling op de TU Delft, waarin de voornaamste bewegende onderdelen van een brug zijn verwerkt en bovendien talloze variabelen kunnen worden toegepast, moet daarin verandering brengen. De komende periode kunnen berekeningen er in de praktijk worden getest.

De proefopstelling is het resultaat van een samenwerking tussen onder meer ingenieurs- en adviesbureau Antea Group, Rijkswaterstaat en de provincie Zuid-Holland. Die partijen doen al langer onderzoek naar de levensduur, dynamica en constructieve veiligheid van beweegbare bruggen.

Volgens Ka-Lung To, businesslijndirecteur infra bij Antea Group, behoort zijn bedrijf nu al tot de top van de bruggeningenieurs van Nederland. 'Dankzij deze installatie kunnen we voortaan beter advies geven aan brugbeheerders', zegt hij. 'Met het onderzoek hier nemen we ook onze maatschappelijke verantwoordelijkheid. Als vervanging niet nodig is, dan moeten we dat ook niet doen.'
 


Belasting

De proefinstallatie kost grofweg 150.000 euro, maar zal uiteindelijk juist tot een besparing leiden. Wanneer bruggen immers langer mee kunnen, dan scheelt dat enorme bedragen, is het idee.

De installatie is het geesteskind van ir. Kodo Sektani. De promovendus aan de TU Delft, tevens werkzaam bij Antea Group, werkt aan nieuwe theoretische modellen die de belastingen van brugbewegingsmechanismen in verschillende situaties kunnen voorspellen. Sinds 2018 was hij betrokken bij het opzetten van de proefopstelling. 'Voortaan wordt het eenvoudiger om antwoord te krijgen op de vraag met welke krachten de mechanica te maken krijgt en hoe alle mechanische onderdelen op elkaar inwerken’, stelt Sektani. ‘Nu is het zaak om de modellen te valideren.’
 

De meetinstallatie is feitelijk een schematische versie van een brug die open en dicht kan. 


Veiligheidsnormen

Geen enkel land heeft naar verhouding zoveel beweegbare bruggen als Nederland. Vele ervan dateren uit de jaren ’60 en ’70 van de vorige eeuw en naderen nu het einde van hun levensduur.

De normen voor de constructieve veiligheid en de Machinerichtlijn, waaraan alle machines moeten worden voldoen, zijn de afgelopen decennia bovendien strenger geworden. Volgens Antea Group wordt bij het controleren van het bewegingswerk van bruggen nu gebruik gemaakt van de voorschriften die zijn bedoeld voor nieuwbouw van beweegbare bruggen, niet voor bestaande bruggen. Met de proefinstallatie kan veel gerichter worden beoordeeld of vervanging wel nodig is. 
 

Foto's: Antea Group