De regering wil verplicht statiegeld afschaffen. Statiegeld is echter de beste manier om optimaal hergebruik te bereiken, vindt Tweede Kamerlid drs. Carla Dik-Faber.

In het Nederlandse Eerbeek is een slimme supermarktondernemer die niet alleen grote petflessen inzamelt, maar ook kleine flesjes en blikjes. Klanten krijgen hierbij ‘statiegeld’ in de vorm van korting. Deze actie is een succes. Klanten zijn tevreden met de korting, de ondernemer is tevreden met de klandizie en de gemeente is tevreden doordat er aanzienlijk minder zwerfvuil op straat ligt. Een driedubbele win-winsituatie!

Waarom zouden we zo’n goed werkend systeem afschaffen? Statiegeld is zeer effectief: meer dan 95 % van de flessen komt retour. Bij inzamelsystemen voor gemengde plastics wordt hooguit 60 % ingezameld. De rest wordt verbrand met het restafval. Statiegeld is ook goedkoop en efficiënt, want de flessen kunnen mee terug met de vrachtwagens die de supermarkten bevoorraden. Ten slotte draagt het systeem bij aan een echte circulaire economie, want petflessen zijn via het statiegeldsysteem veel hoogwaardiger te gebruiken. Het materiaal is daardoor in euro’s tot drie keer zoveel waard als het plastic dat is ingezameld via Plastic Heroes. Het is dankzij statiegeld nu al mogelijk om nieuwe flessen te maken die voor 100 % uit gerecycled materiaal bestaan. Via Plastic Heroes is dit onmogelijk. Zelfs de huidige eis van 25 % hergebruik van gerecycled plastic in voedselverpakkingen wordt niet gehaald, omdat de kwaliteit onvoldoende is.

In de afgelopen jaren heeft het gebruik van kleine petflesjes een grote vlucht genomen. Dit veroorzaakt veel zwerfafval. De staatssecretaris gaat, na aandringen van de Tweede Kamer, eindelijk bekijken hoeveel zwerfafval er op straat ligt. Er zijn schattingen dat het de samenleving 250 miljoen euro per jaar kost om al het zwerfafval op te ruimten. Producenten vergoeden de gemeenten slechts 20 miljoen euro. De belastingbetaler betaalt dus de rekening van de medeburgers die slordig zijn met hun afval.

Beter is het dit probleem bij de bron aan te pakken en de inzameling te verbeteren. Waarom gebruiken we geen beproefd systeem? Veel landen, zoals Duitsland, zijn ons al met succes voorgegaan en hebben statiegeld ingevoerd op kleine flesjes en blikjes.

De regering kan beter stoppen met het volgen van de lobby van enkele bedrijven die het statiegeld willen afschaffen. Een echte held kiest voor statiegeld. Schaf daarom statiegeld niet af, maar breid het uit met flesjes en blikjes.

Drs. Carla Dik-Faber is Tweede Kamerlid namens de ChristenUnie.

Deze column verscheen in De Ingenieur van augustus 2014. De illustratie is van Joost Stokhof.