Zon en wind zijn geen constante energiebronnen. Is het windstil of bewolkt dan valt de elektriciteitsproductie omlaag, terwijl er bij harde wind of felle zon een overschot kan zijn. Een Schots bedrijf ontwikkelde een systeem dat snel en efficiënt elektriciteit kan opslaan als potentiële energie en wanneer nodig weer vrijgeven.

De methode van Gravitricity werkt in de basis heel eenvoudig. Bij een overschot aan elektriciteit hijsen elektromotoren via een systeem van staalkabels en katrollen gewichten van vijfhonderd tot vijfduizend ton de lucht in.

Is er juist veel vraag op het elektriciteitsnet en weinig productie dan laat het systeem de gewichten zakken, waarbij de motoren als generator werken. Afhankelijk van de vraag kan binnen een seconde worden opgeschaald van nul naar vol vermogen.
 


Efficiënt

In tegenstelling tot vergelijkbare concepten, waarbij gewichten in een toren omhoog worden getild, werkt Gravitricity met oude mijnschachten of speciaal geboorde schachten waar de gewichten in zakken. Dit biedt een tilhoogtes van 150 tot 1500 meter.

De capaciteit van het systeem is uit te breiden door de omhoog gehesen gewichten bovenaan op te stapelen. Een tweede manier is om de schacht luchtdicht uit te voeren en met de gewichten ook lucht samen te persen en op te slaan.

Het systeem is schaalbaar van 1 tot twintig MW vermogen en met een energielevertijd van vijftien minuten tot acht uur. De efficiëntie van het systeem ligt tussen de 80 en 90 procent.

Volgens Gravitricity is het systeem kostenefficiënter én neemt de capaciteit niet af zoals bij elektriciteitsopslag in mega-accu’s. Het Schotse bedrijf stelt de levensduur op vijftig jaar.


Nederlandse bouwer

Het Nederlandse constructiebedrijf Huisman, gespecialiseerd in zwaar hijswerk, bouwt voor Gravitricity momenteel de onderdelen voor een demonstratiemodel. De installatie wordt zestien meter hoog, werkt met twee 25 ton zware gewichten en krijgt een vermogen van 250 kW.

Het systeem gaat in het voorjaar van 2021 proefdraaien in de haven van Leith bij Edinburgh. Op basis van de ervaringen wil Gravitricity volgend jaar een eerste volwaardig systeem van 4 MW in gebruik nemen en het systeem wereldwijd uitrollen door gebruik te maken van bestaande mijnschachten.


Tekst: Paul Schilperoord
Foto: Gravitricity