Wetenschappers bestudeerden urenlang menselijk eetgedrag om een robotarm te maken die iemand hapklare stukken groente of fruit kan aanbieden.

In de VS hebben ongeveer een miljoen mensen hulp nodig bij het eten. Verzorgers hebben echter nog allerlei andere taken en patiënten willen iets van hun bord kunnen prikken wanneer zíj daar zin in hebben.

Aan de University of Washington is nu een assistent ontwikkeld die dit mogelijk maakt: Ada, een ­robotarm die is bevestigd aan een rolstoel en hapklare stukken fruit of groente naar de mond van een persoon kan brengen. En dat zonder dat het voedsel door te veel prikkracht in stukken is gehakt, onder een moeilijk te behappen hoek wordt aan­geboden of tijdens het transport naar de mond van de vork glijdt.
 

Zacht prikken in banaan

Om dit voor elkaar te krijgen, hebben de wetenschappers urenlang eetgedrag geobserveerd. Daaruit bleek dat we diverse strategieën hanteren om voedsel naar binnen te werken. Zo prikken we in de regel niet midden in een worteltje, maar meer bij het uiteinde: dat maakt het gemakkelijk om de wortel van de vork te happen. En in een stukje banaan prikken we zacht en onder een flauwe hoek, want anders glijdt het eraf. Ook passen we razendsnel onze prikkracht aan, bijvoorbeeld omdat het voedsel een on­verwachte zwakke plek blijkt te hebben.
 

Ada aan het werk
Robotarm Ada voert een proefpersoon in een rolstoel fruit.


Gewapend met dit soort data zijn er twee algoritmes ontwikkeld. Eerst identificeert RetinaNet de stukken voedsel op het bord, waarna het algoritme om elke brok een kader plaatst. Nadat de patiënt een kader heeft geselecteerd, bepaalt het algoritme SPNet onder meer met hoeveel kracht en onder welke hoek de vork van de robot in het voedsel moet prikken.
 

Verschuivend spikkelpatroon

Tijdens het prikken kan eethulprobot Ada de vorkkracht bijstellen met behulp van een krachtsensor, een soort gel met een spikkelpatroon. De gel vervormt ­tijdens het prikken – net als onze ­vingertoppen – waardoor het spikkel­patroon verschuift. Een camera regi­­­­streert deze verschuiving, waarop het algoritme de uitgeoefende kracht eventueel aanpast. 

De University of Washington werkt ­samen met zorginstellingen om Ada te testen en verbeteren. Onbekend is nog wanneer hij in gebruik wordt genomen.
 

Tekst: Jeroen Akkermans