Restwarmte uit industriële processen kan worden gebruikt om waterstof te maken. Onderzoekers van de Norges teknisk-naturvitenskapelige universitet (NTNU) bouwden een batterij die zichzelf in stand houdt met de overtollige hitte uit hoogovens en raffinaderijen. 

Het proces van de Noorse onderzoekers is al decennia bekend. Met een batterij kun je een verschil in zoutconcentraties gebruiken om energie op te wekken en waterstof te maken uit water. Deze ‘blauwe energie’ kan bijvoorbeeld worden gemaakt aan de kust, en wereldwijd lopen er proeven mee. 

 

Speciaal zout

Het probleem van de methode is verdamping: de twee polen van de waterbatterij gaan qua zoutconcentratie steeds meer op elkaar lijken. Daarom moet de batterij regelmatig worden ververst. Dat maakt het een lastig proces, dat niet dag en nacht volautomatisch kan draaien. De Noren vonden daar een oplossing voor: met restwarmte kun je water verdampen om de zoutconcentratie te verhogen. Of, via een omweg, kan het zout worden onttrokken aan het water om de concentratie te verlagen. Zo worden de twee polen met restwarmte weer verschillend genoeg en kan de energieproductie doorgaan. Dit idee werkt mede dankzij de bijzondere zoutkeuze: de onderzoekers maakten een batterij met kaliumnitraat. Dat zout reageert anders op warmte dan (bijvoorbeeld) tafelzout. 

Schema van de batterij. Links produceert de anode zuurstof, rechts de kathode waterstof. 

Nu kan dat proces met elke soort warmte worden gedaan. Restwarmte is op dit moment echter vrij nutteloos, dus zou het mooi zijn als er een bestemming is voor de grote hoeveelheid hitte die industriële installaties uitstoten. Bijkomend voordeel is dat er vaak waterstof nodig is bij bijvoorbeeld olieproductie, die op deze manier duurzamer kan worden geproduceerd. 

 

Dure membranen

Een nuttige bestemming voor restwarmte is mooi, maar de industrie zal de techniek waarschijnlijk niet snel gaan gebruiken. De membranen in de batterij zijn veel te duur, en zelfs als ze in prijs dalen kan de techniek vermoedelijk niet concurreren met andere manieren om waterstof te maken. 

 

Meer restwarmte

Wereldwijd zijn er allerlei initiatieven om restwarmte te gebruiken. Een Enschedese uitvinding zet de warmte om in beweging. En de warmte van deeltjesversneller LHC verwarmt huizen in Genève.