De Nederlands materiaalwetenschapper Rik Breur heeft vandaag de European Inventor Award 2019 gewonnen met zijn milieuvriendelijke folie om de aangroei van zeeorganismen op scheepsrompen en vaste bouwwerken in zee tegen te gaan. Hij kreeg de prijs in de categorie Midden- en Kleinbedrijf (MKB).

‘Dit is echt wel een fijne steun in de rug, en erkenning voor jaren lang hard werken’, zei Breur in een eerste reactie. ‘Het was al heel gaaf om genomineerd te zijn, maar dit is helemaal geweldig.’
 

Fluweel

De materiaalwetenschapper bedacht een folie met daarop een zwart laagje dat aanvoelt als fluweel. Wie de laag onder de microscoop bekijkt, ziet ontelbare microvezels. Als deze folie wordt aangebracht op de romp van een schip, voorkomt dat de aangroei van zeeorganisme, zoals algen, zeepokken en mossels, vaak fouling genoemd. Die kunnen zich simpelweg niet hechten op het oppervlak.

Dergelijke zeeorganismen zorgen bij schepen voor extra weerstand, wat tot hoger brandstofverbruik leidt, tot soms wel tientallen procenten. Bij boorplatforms kunnen ze op den duur schade opleveren. In de pleziervaart is fouling vooral een probleem omdat het er lelijk uitziet.
 

Chemicaliën in zee

Om de fouling te voorkomen gebruiken bootbouwers nu vaak speciale verf. Die bevat echter giftige chemicaliën die in zee terechtkomen. ‘Van die verf heb je jaarlijks ongeveer twee liter nodig. Na aanbrengen laat het spul vervolgens heel langzaam los en komt het in zee terecht. Dat vind ik onacceptabel. We vinden het toch ook niet kunnen als iemand in één keer twee liter chemicaliën in zee kiepert?’, zegt Breur.
 

Zee-egels

Breur haalde de inspiratie voor zijn vinding uit de natuur. Hij zag dat zee-egels geen last hebben van de aangroei van zeediertjes en besefte dat dit kom door de dunne en stijve stekels die het dier heeft. Dit principe bleek bruikbaar voor schepen.

In deze video laat Breur zien hoe zijn vinding werkt:
 


Op dit moment is de folie op de markt. Klanten kunnen het bestellen en zelf op hun plezierjacht aanbrengen, of dat laten doen door het bedrijf van Breur, Finsulate.
 

Lange weg

De materiaalwetenschapper had zijn idee al in 2002. Het is een lange weg geweest van het bedenken van de oplossing tot een succesvol product. ‘We hebben onderweg wat tegenslagen gehad. Een faillissement en begin dit jaar een brand in een magazijn.’

De toekomst ziet er vermoedelijk zonnig uit voor Breurs bedrijf. Er komt volgend jaar een verbod op biocide in de pleziervaart, waardoor de verwachting is dat de vraag naar zijn milieuvriendelijke folie zal toenemen. ‘Maar daarnaast merk ik ook een omslag bij mensen die varen. Ze willen niet langer vervuilen.’
 

Beroepsvaart

Breur richt zich nu vooral op de pleziervaart en jachtbouwsector, met name in Europa en Noord-Amerika. Maar ook in de beroepsvaart heeft hij al schepen behandeld met zijn folie, waaronder een schip van meer dan 100 meter lang. ‘Ons aandeel in deze business moet verder gaan groeien.’

Op dit moment werkt hij nog alleen, en besteedt hij veel van het werk uit, zoals de productie van de folie en het aanbrengen op schepen. Breur zoekt nog bedrijven om mee samen te werken, voor logistiek en distributie, zodat hij zich kan richten op waar hij goed in is: het verder ontwikkelen van uitvindingen. ‘Ik ben een uitvinder in hart en nieren’, zegt Breur in een persbericht. ‘Het gaat niet om winst maken; ik wil dat het wérkt. En het gaat mij er vooral om de gifstoffen de wereld uit te helpen.’
 

Melkrobot

De andere Nederlandse finalisten bij de European Inventor Award 2019, die het Europees Octrooibureau jaarlijks uitreikt, vielen niet in de prijzen: Alexander van der Lely en Karel van den Berg die een geautomatiseerde, diervriendelijke melkrobot ontwikkelden waarbij de koe zelf het tijdstip van melken bepaalt.
 


 

Andere categoriëen

De prijzen in de andere categorieën gingen naar:

  • Klaus Feichtinger and Manfred Hackl uit Oostenrijk, die een betere methode voor plasticrecycling ontwikkelden (categorie Industrie);
  • Jérôme Galon uit Frankrijk, die een betere test ontwikkelde op darmkanker (categorie Onderzoek);
  • Akira Yoshino uit Japan, de uitvinder van de litium-ionaccu (categorie niet-EPO landen);
  • Margarita Salas Falgueras uit Spanje, die een techniek bedacht om betrouwbaarder DNA uit te lezen (categorie ‘Lifetime achievement’ en de Publieksprijs).
     

Beeldmateriaal Europees Octrooibureau