Een groep Delftse studenten heeft de jaarlijkse James Dyson Award gewonnen. Ze bouwden een duurzaam audiosysteem waarbij trillingen van een dunne glasplaat het geluid voortbrengen.

Duurzaamheid is nog nauwelijks doorgedrongen tot de markt van consumentenelektronica. Vaak zijn apparaten slecht of niet te repareren en ongeschikt voor recycling. In audiosystemen worden bovendien vaak zeldzame aardmetalen gebruikt, wat ook niet duurzaam is. 

Zes studenten van de faculteit Industrieel Ontwerpen van de Technische Universiteit Delft bouwden een audiosysteem dat wél duurzaam is. Het belangrijkste ontwerpelement: glas. Het leverde de studenten donderdag de nationale James Dyson Award op, een prijs die jaarlijks wordt toegekend aan 'een ontwerp dat een probleem oplost', zoals de opdracht luidt.
 


Actuatoren

De Ammos, zoals het geluidssysteem van de studenten heet, produceert muziek door een dunne glasplaat te laten trillen. 'DeNoize, een startup hier in Delft waarvoor we onderzoek doen, gebruikt glastrillingen om antigeluid te maken voor het ontwikkelen van geluidswerende ramen', zegt Rick Cazemier, een van de studenten uit het winnende team. 'Wij zijn voor de Ammos van diezelfde techniek uitgegaan, maar dan juist om geluid te maken.' 

Het glas wordt gebruikt om midden- tot hoge frequenties van 200 tot 20.000 Hz te produceren met behulp van actuatoren. Die actuatoren worden onzichtbaar dicht bij de rand van het glas geplaatst, waardoor er voldoende kracht op wordt uitgeoefend.

De trillende glasplaat is twee millimeter dun. 'De trillingen gaan zo snel dat je die nauwelijks kunt zien', zegt Cazemier.
 

 

Glas en bamboe

In de bamboe behuizing gaat een kleine subwoofer schuil, die lage frequenties van 20 tot 200 Hz produceert. De speaker kan worden aangesloten via wifi, bluetooth of audiokabel.

Op het voorpaneel, dat is gemaakt van bamboe, is een haptisch aanraakoppervlak voor de bediening. Geen van de onderdelen is verlijmd: alle bevestigingen kunnen worden losgemaakt met één enkele schroevendraaier en alle elektronica is toegankelijk door slechts zes schroeven te verwijderen. Komt er een barst in het glas, dan is de glasplaat eenvoudig te vervangen.


Geldbedrag

Met de prijs is een geldbedrag van 2200 euro gemoeid. Mochten de Delftse studenten ook de internationale wedstrijd winnen, dan ligt er nog eens 33.500 euro voor ze klaar.

Het geld steken de studenten in de verdere ontwikkeling van de speaker. Uiteindelijk zou die voor rond de vijfhonderd euro in de winkel moeten komen te liggen.


Foto's: David Steganga