Rube Goldberg-machines zijn niet alleen topentertainment, maar ook nuttig in het techniekonderwijs, betoogt Rolf Hut. 'Terwijl je bezig bent met een Rube Goldberg, ben je continu ingenieursvraagstukken aan het oplossen.'

Een rollende knikker tikt een dominosteen om. De domino­steen valt op de aanknop van een motor die begint te draaien en een touw om zijn as wikkelt. Aan het touw zit een ­gewicht dat opgetild wordt totdat ...

U kent ze wel: kettingreactieopstellingen, ook wel bekend als Rube Goldberg machines. Vernoemd naar de cartoonist die extreem ­c­omplexe machines voor simpele taken tekende. Video’s van Rube Goldbergs op YouTube zijn razend ­populair. Het mooiste voorbeeld is de videoclip van OK Go’s nummer 'This too shall pass':
 


Ik snap de populariteit van Rube Goldbergs wel. Er is veel creativiteit nodig voor het maken van een onnozel, onnodig ingewikkeld apparaat. Dat levert topentertainment.

Maar nog leuker dan naar Rube Goldbergs kijken, is ze zelf ­maken. Dat kan al met simpele materialen die iedereen in huis heeft. Met karton, elastiek en ducttape kom je een heel eind.

Het maken van een Rube Goldberg kun je prima gebruiken als technische onderwijsactiviteit

En terwijl je bezig bent met een Rube Goldberg, ben je continu ingenieursvraagstukken aan het oplossen: hoe lang moet deze balk zijn? Onder welke hoek moet ik deze koker plaatsen zodat de knikker snel genoeg gaat? Los ik dit probleem mechanisch of elektrisch op? Het type vragen waar een ingenieur dagelijks mee te maken heeft. En je kunt niet vroeg genoeg beginnen met oefenen om zulke vraagstukken op te lossen.

Het maken van een Rube Goldberg kun je daarom prima gebruiken als technische onderwijsactiviteit. Dat realiseerden mijn maakmakkers Astrid Poot en Per-Ivar Kloen zich ook. Zij bedachten de Maakchallenge in aanloop naar de FabLearn-conferentie en de Maker Faire in Eindhoven van 28 tot en met 30 september.

De opdracht: maak in een verhuisdoos een Rube Goldberg. Zet voor 15 september een video van je machine op YouTube of stuur hem in per e-mail. De mooiste, gekste, langste en onnozelste Rube Goldbergs worden uitgenodigd op de Maker Faire.

Met kleuters werk je alleen met knikkers, bij ons op de TU gaan we met inductie aan de gang, en alles tussen die twee uitersten in is ook leuk

De Maakchallenge heeft als doel docenten te inspireren om Rube Goldbergs in te zetten als een heerlijke, creatieve techniekles. Met kleuters werk je alleen met knikkers, bij ons op de TU gaan we met inductie aan de gang, en alles tussen die twee uitersten in is ook leuk. Met een hele klas kun je zelfs de actie doorgeven: de knikker rolt de doos van de ene leerling uit en die van de ander in.

Ook buiten het leslokaal en de collegezaal is een Rube Goldberg bedenken en in elkaar zetten leuk. Zit je op een regenachtige zomerdag met de kinderen of je huisgenoten thuis en verveel je je? Pak een verhuisdoos en doe mee. Lekker een dag lang klooien met rollende knikkers, brandende lampjes, veren, elastieken en alle andere manieren waarop je energie kan omzetten. 

Zelf aan de slag? Alle benodigde info is hier te vinden.