Onderzoekers aan de TU Delft werken aan een methode om gebruikte mondkapjes schoon te maken. Door de mondkapjes op een speciale manier te steriliseren worden sporen van eventuele virusdeeltjes na gebruik volledig uitgewist. Het steriliseren van mondkapjes volgens deze nieuwe methode is een simpele en veilige manier om het tekort aan mondkapjes in zorginstellingen te verhelpen.

Onderzoek naar de functionaliteit van de schoongemaakte mondkapjes wijst uit dat deze net zo effectief virusdeeltjes weren als nieuwe mondkapjes. Maandag werd het onderzoek gepubliceerd.

Door de snelle verspreiding van de Covid-19-pandemie kampen zorginstellingen met een tekort aan mondkapjes. Er zijn dus creative oplossingen nodig. Normaal gesproken is het hergebruiken van mondkapjes uit den boze, maar het grondig schoonmaken van de hulpmiddelen kan uitkomst bieden.

 

Meer lezen in het Dossier Corona

 

Mondkapjes steriliseren

Stoomsterilisatie wordt in ziekenhuizen al toegepast om instrumenten van staal schoon te maken. Chirurgisch staal kan wel tegen verhitting met stoom bij 134 graden Celsius, maar mondkapjes kunnen er niet tegen. Die zijn niet ontworpen om gesteriliseerd te worden en ze komen vervormd uit dit proces. Om mondkapjes te kunnen steriliseren met hete stoom is dus een andere aanpak nodig dan de standaardprocedure. 

John van den Dobbelsteen en Tim Horeman, onderzoekers van de afdeling Biomechanical Engineering van de TU Delft, werken samen met Bart van Straten van het bedrijf Van Straten Medical (VSM) en krijgen hulp van deskundigen uit het Reinier de Graaf Ziekenhuis in Delft, het Amsterdam UMC, het Leids UMC en het Erasmus MC. Zo ontwikkelden ze een geschikte procedure om mondkapjes te steriliseren. De kapjes worden verpakt in ondoorlatend laminaat en verhit met stoom tot 121 graden Celsius. ‘Steriliseren op 121 graden is afdoende om elk coronavirus dat eventueel in het mondkapje zit uit te schakelen. Daar maken we ons geen zorgen om’, legt van den Dobbelsteen uit. ‘Het grootste punt van zorg is dat de maskers functioneel achteruit gaan na het sterilisatieproces en niet meer afdoende het virus tegenhouden’. 

 

Foto: Bart van Straten

 

Schoongemaakte mondkapjes testen

Gesteriliseerde mondkapjes worden in een testopstelling vergeleken met nieuwe mondkapjes. ‘Het kapje wordt op een paspop in het lab geplaatst en blootgesteld aan druppeltjes met veilige bacteriedeeltjes. Door achter het kapje te tellen hoeveel van de deeltjes er nog te vinden zijn van de blootstelling, meet je hoe goed het gesteriliseerde mondkapje nog deeltjes kan filteren’, licht Van den Dobbelsteen toe. Uit de testen kwam naar voren dat de capaciteit van het filter in het mondkapje onveranderd bleef na meerdere keren steriliseren.

 

Veilige keuze?

Omdat er niet genoeg tijd voor is, zijn de testmiddelen niet officieel volgens de normen van ziekenhuizen. Wel geven ze snel een inzage in hoeverre de mondkapjes achteruit gaan na het sterilisatieproces. ‘Officieel mag je alleen een volledig goedgekeurd mondkapje op de markt brengen, dus het grootschalig toepassen van de schoonmaakmethode is een lastig punt’, vertelt Van den Dobbelsteen. Per ziekenhuis zijn er deskundigen in dienst die bepalen welke medische hulpmiddelen ze in huis halen. Zij zullen de afweging moeten maken of de schoongemaakte mondkapjes gebruikt gaan worden in hun ziekenhuis of niet. ‘Ondertussen blijven wij doorgaan met testen en blijven we de uitkomsten terugkoppelen naar ziekenhuizen.' 

 

 

Spoedservice

Na aanleiding van het onderzoek experimenteren veel ziekenhuizen nu met stoomsterilisatie van mondkapjes op 121 graden Celsius. Hierbij hebben de ziekenhuizen hulp en advies nodig omdat het proces niet volgens de standaardprocedure verloopt. Het bedrijf VSM schiet onder de naam GreenCycl zorginstellingen te hulp door te adviseren over de geteste procedure. Ook wil GreenCycl ziekenhuizen een spoedservice aanbieden. ’Ziekenhuizen kunnen dan de gebruikte mondkapjes laten ophalen, waarna ze schoon weer afgeleverd worden. Voor deze dienst is een vergunning nodig. Dit heeft te maken met het besmettingsgevaar dat letterlijk de weg op gaat bij het vervoeren van gebruikte mondkapjes, dit mag niet zomaar'. Inmiddels heeft het bedrijf deze vergunning van het ministerie gekregen.
 

Meer lezen over technologie in de corona-crisis? Bekijk het nieuwe Dossier Corona.
 

Openingsfoto: depositphotos.com