Het Nederlandse bedrijf Despray heeft zijn eerste spuitbussen-recyclingmachine verscheept naar een klant in de Verenigde Staten. De machine kan als een van de eerste apparaten de verschillende componenten van gebruikte spuitbussen scheiden.

Spuitbussen zijn een geweldige uitvinding. We gebruiken ze in de badkamer om haarlak of deodorant aan te brengen, in de werkplaats om te verven en in de slaapkamer om die lastige mug dood te maken. Het principe van een stevige metalen bus waarin een drijfgas de werkzame stof via een minuscuul gaatje naar buiten perst, heeft ons al heel wat gemak opgeleverd.

Maar lege spuitbussen zijn een ramp voor het milieu. Want lege bussen zijn helemaal niet écht leeg; er zitten nog resten in van het oorspronkelijke product én van de drijfgassen die dienen voor het vernevelen ervan, zoals propaan of butaan.
 

Stort of vuilverbranding

Foto pxhere.com

En we hebben het niet over kleine aantallen. Jaarlijks worden er wereldwijd zo’n 18 miljard spuitbussen geproduceerd; voor elke persoon op aarde drie stuks. Op dit moment komen afgedankte spuitbussen nog vaak op de stort terecht, of in de vuilverbranding. Dat is slecht voor het milieu, maar ze brengen daar ook risico’s met zich mee, want de bussen kunnen ontploffen. Drijfgassen zijn namelijk brandbare goedjes.
 

Machine

En het is zonde van de materialen, want in gebruikte spuitbussen zitten nog genoeg nuttige stoffen. Daarom ontwierp en bouwde Eelco Osse (zie foto hieronder) van het bedrijf Despray een machine om gebruikte spuitbussen te verwerken en er zoveel mogelijk nuttige stoffen uit terug te winnen. Die machine heeft aan de bovenkant een grote trechter, waar men de spuitbussen in grote aantallen in kan storten. Ze komen dan in een ruimte terecht waar een ram een deel van de spuitbussen zijdelings wegduwt en tegen een eindplaat perst. Bij dit proces gaan de bussen stuk, zodat de vloeistof en het gas eruit ontsnappen.
 


Gasflessen vullen

‘We gebruiken een vacuümkamer om het gas dat nog in de vloeistof opgelost zit, eruit te halen’, vertelt Osse, die vorige maand werd verkozen tot publiekswinnaar bij de Ingenieur van het jaar-verkiezing van het Koninklijk Instituut van Ingenieurs (KIVI). De vloeistof loopt naar de bodem, het gas stijgt naar boven. De vaak laagwaardige vloeistof is nog wel te verbranden, bijvoorbeeld in een cementoven. Het gas kan dienen om gasturbines aan te drijven of, als je de verschillende gassen van elkaar scheidt, zelfs om gasflessen mee te vullen.

Het metaal eindigt in samengeperste ‘broodjes’. Osse: ‘Spuitbussen heb je van staal en van aluminium, en als de gebruiker van onze machine zorgt dat die twee gescheiden zijn, kunnen die metalen broodjes gewoon naar een metaalverwerker voor een nieuwe toepassing.’

 

Explosies voorkomen

Hoewel de werking van de machine wellicht eenvoudig klinkt, zijn er voor spuitbussen speciale maatregelen nodig om brand en explosies te voorkomen. Alle onderdelen zijn ‘explosieveilig’ uitgevoerd. ‘Dus de sensoren, kleppen, motoren en hydrauliek zijn allemaal vonkvrij’, legt Osse uit.

De machine van Despray is wereldwijd niet de allereerste die spuitbussen verwerkt, maar heeft op de concurrentie wel een streepje voor, zegt Osse. ‘We hebben de enige machine die 100 % van de gassen in de bussen terugwint. Daarnaast is onze machine veel compacter dan die van de concurrent, met dezelfde verwerkingscapaciteit. Maar het grootste voordeel is dat onze machine al gecertificeerd is in de fabriek. Dus de klant kan er binnen een week zelf mee aan de slag. Concurrenten zijn vaak maanden bezig.’


Openingsfoto: Deze machine maakt ‘lege’ spuitbussen kapot en haalt er de nog nuttige materialen uit: metalen, vloeistoffen en gassen. Foto Despray