Dit najaar wordt bij de Lauwersmeerdijk, in de provincie Groningen, Nederlands grootste kunstmatige rif langs een dijk aangelegd. Het is een uitbreiding van het kunstmatige rif dat hier sinds 2021 dient als wetenschappelijk experiment.

Het kunstmatige rif bij de Lauwersmeerdijk bestaat uit elementen van beton in verschillende vormen, zoals buizen of piramiden met holen en gaten, die voor de dijk onder water worden geplaatst. Ook zijn er kunstmatige getijdenpoelen: betonnen kuipen aan de voet van de dijk.

Snackbars

Waterplanten en schelpdieren kunnen zich aan deze constructies hechten, dieren als vissen en krabben kunnen zich erin verbergen. ‘En er voedsel vinden’, zegt omgevingsmanager Silvia Mosterd van Waterschap Noordzijlvest. ‘Onze ecoloog noemt het altijd snackbars’.

Met de aanleg van de Lauwersmeerdijk verdween de natuurlijke overgang tussen het Wad en het vasteland, met negatieve gevolgen voor de ecologie en de waterkwaliteit van de Waddenzee. De rifconstructie levert een bijdrage aan het herstel, zegt Mosterd.

Onderzoek

De dieren maken bij de Lauwersmeerdijk inderdaad op grote schaal gebruik van het rif, blijkt uit onderzoek dat hogeschool Van Hall Larenstein en de Rijksuniversiteit Groningen tussen 2021 en 2024 deden aan het experimentele rif.

De betonblokken zitten vol mosselen, zeesterren, oesters, anemonen, garnalen, algen, wieren, krabben en – deels jonge – palingen.

De kunstmatige riffen zitten vol zeeleven. Foto: Waterschap Noorderzijlvest

Voor Waterschap Noorderzijlvest en Rijkswaterstaat is dat reden om het rif nu uit te breiden met 290 nieuwe rifelementen en 132 extra getijdenpoelen, als onderdeel van het project Dijkversterking Lauwersmeerdijk. Het krijgt daarmee een lengte van drie kilometer, en een breedte van vijftig meter.

De riffen en poelen worden geleverd door de bedrijven ReefSystems, Econcrete en Moreef, en aangelegd door de aannemerscombinatie Waddenkwartier van GMB en Heijmans.

Geen extra sterkte

‘Het rif draagt niet bij aan de sterkte van de dijk zelf’, zegt Mosterd desgevraagd. ‘En omdat de elementen zich in hun geheel onder water bevinden, remmen ze de golven ook nauwelijks.'

Installatie van getijdenpoelen aan de voet van de Lauwersmeerdijk. Foto: ReefSystems

Wel wordt het project in combinatie met de dijkversterking uitgevoerd. Om die reden werken de dijkbeheerders van het waterschap samen met de natuurbeheerders van Rijkswaterstaat.

 

Openingsfoto: Noorderzijlvest