Landschap als mensenwerk
Veel inspirerende voorbeelden in het Jaarboek Landschapsarchitectuur en stedenbouw in Nederland.
Graven in een dijk geldt in de regel als onverstandig. Toch werd er in 2022 een honderd meter lange, één meter diepe sleuf aangelegd in de Knardijk, de scheiding tussen Oostelijk en Zuidelijk Flevoland.
Met de bliksemvormige loopgraaf wilde architect Dingeman Deijs geïnteresseerden in staat stellen om voor de verandering een keer niet op, maar in een dijk te wandelen en zich zo één te voelen met deze in de jaren vijftig opgeworpen grondmassa. Bezoekers konden daarbij luisteren naar het verhaal van de dijk, die ooit als zuidelijke buitendijk van Oostelijk Flevoland waterkerend was, maar al decennia geen beschermende functie meer heeft.
Hoe is een breder publiek ertoe te verleiden na te denken over het landschap? Nou, bijvoorbeeld zoals Waterschap Zuiderzeeland en Land Art Flevoland dat hebben gedaan met de inmiddels overigens alweer ontmantelde installatie op de Knardijk. Dat vindt althans de selectiecommissie die de 22 opmerkelijkste projecten heeft uitgekozen voor het Jaarboek Landschapsarchitectuur en stedenbouw in Nederland 2023.
Bodem en water sturend
De commissie heeft haar werk uitstekend gedaan. De geselecteerde projecten zijn allemaal de moeite waard: van woonbuurten met een uitgekiende mix tussen jong en oud en bijzondere oplossingen voor de huisvesting van statushouders tot het Sluishuis. Dat laatste is een opvallend wooncomplex dat volgens de commissie een ‘prachtig slotstuk’ van het opgespoten Amsterdamse eiland IJburg vormt. Het krijgt in één moeite door overigens ook een veeg uit de pan: de dure woningen zouden ‘exclusie’ in de hand werken, ‘in een tijd dat wonen in de stad toch al onder druk staat.’
Verdiepende essays over actuele thema’s zoals de toepassing van het principe ‘bodem en water sturend’ maken het boek van de onvolprezen uitgeverij Blauwdruk relevant voor iedereen die het leuk vindt na te denken over het landschap, of dat nu op het platteland is of juist in de stad.
Jaarboek Landschapsarchitectuur en stedenbouw in Nederland 2023
Mark Hendriks (hoofdredacteur) e.a.
170 Blz. | € 36,50
Foto: René de Wit