Over 45 jaar kunnen computers alles beter dan mensen. Chirurgie, autorijden en zelfs romans schrijven; voortaan zal dit allemaal het domein zijn van kunstmatige intelligentie. Dat denkt een grote groep experts op het gebied van kunstmatige intelligentie.

Onlangs bleek de computer definitief de beste in het Chinese bordspel Go (lees: 'Monsterzege voor Go-spelende computer' ). Dat is een spel waarvan veel mensen dachten dat het onmogelijk was dat een computer(programma) ooit beter zou worden dan de mens. Daarvoor zijn er per beurt te veel mogelijke zetten; de tactieken bij Go zijn te complex; dat kan een computer nooit aan. Het bleek niet zo te zijn; na een paar jaar training is de computer nu beter dan de beste menselijke GO-speler ter wereld.

Dit roept de vraag op hoe het zit met andere activiteiten waarvan we nu denken dat een computer ze niet kan. Onderzoekers van de University of Oxford besloten die vraag voor te leggen aan degene die het kunnen weten: de AI-experts (artificial intelligence). Ze trokken de ruim 1600 kenners aan hun jasje tijdens twee AI-congressen in 2015. Daarbij legden de onderzoekers via een enquête een overzichtelijke vraag voor: 'Wanneer denkt u dat computers beter zijn dan de mens in de volgende taken: ...'.
 

Volledige automatisering

Er stonden allerlei dingen in die lijst. Vertalen. Een truck besturen. Een scriptie schrijven voor de middelbare school. Taken die ons nu nog uitgesproken menselijk lijken. Zelfs het besturen van een truck is nog praktisch onmogelijk voor een kunstmatig intelligent systeem, hoe ver autonoom rijden ook al gekomen is.

De resultaten van de enquête lieten zien dat de toekomst om de hoek staat. Er is 50 % kans dat computers over 45 jaar mensen voorbijstreven in alle vaardigheden op de lijst. Het laatste zijn de banen van wiskundige en AI-onderzoeker aan de beurt, aldus de AI-onderzoekers. Als eerste zal de computer uitblinken in het spelen van Angry Birds, poker, en starcraft. Vrachtwagenchauffeur zal de eerste baan zijn waarin een computer beter is dan een mens. Volledige automatisering van álle menselijke arbeid duurt echter nog even: over 120 jaar is het zover. Onze kinderen zullen wellicht dus niet meer (hoeven) werken.
 

Sneller dan je denkt

Er zijn kanttekeningen te plaatsen bij de voorspellingen van de experts. Ze zitten middenin het AI-wereldje en kunnen, ondanks of juist dankzij hun kennis, wellicht een te positief beeld hebben van de snelheid waarmee hun onderzoek vruchten afwerpt. Als we echter naar het geval van Go kijken, lijkt een te positieve voorspelling onwaarschijnlijk. De onderzoekers dachten in 2015, tijdens de enquête, dat het nog wel twaalf jaar zou duren voordat een kunstmatige intelligent systeem goed genoeg zou zijn in Go. Het bleek al twee jaar later zover te zijn.

Toch is enige voorzichtigheid geboden. Voorspellingen die verder dan veertig jaar reiken zijn vrijwel altijd onbetrouwbaar, merkt Technology Review terecht op. Niemand kan zo ver in de toekomst kijken, zelfs een grote groep experts niet. Ook houden de specialisten geen rekening met veranderingen in de maatschappij, de politiek en de wil van mensen. Een verbod op AI van enige vorm is een realistische optie, mocht de techniek te snel te machtig worden (lees: 'Appèl voor verantwoorde AI').

Toch zijn de voorspellingen van belang, omdat ze een idee geven van wat er komen gaat. De gevolgen van een computer die romans kan schrijven of mensen kan opereren zijn nu nog moeilijk te overzien. Maar als je het de experts vraagt, zullen we zeer binnenkort leren wat er gaat gebeuren als het zover is.
 

Beeld: Mirko Tobias Schaefer