De Japanse ruimtevaartorganisatie Jaxa start deze maand een experiment voor de ontwikkeling van een ruimtelift. Het is de bedoeling dat een container over een kabel in de ruimte heen en weer gaat bewegen.

Het experiment bestaat eruit dat een 10 m lange kabel in de ruimte komt te hangen tussen twee minisatellieten van elk 10 cm groot. Die beide minisatellieten worden vanaf het internationale ruimtestation gelanceerd. Vervolgens moet een kleine container met een eigen motor over de kabel heen en weer gaan bewegen. Camera’s op de minisatellieten leggen de bewegingen van de container vast.

Het experiment moet onder meer duidelijk maken of de kabel van Japanse ruimtevaartingenieurs voldoet, en of het bewegingsmechanisme sterk genoeg is om eventueel de zwaartekracht te kunnen overwinnen, zo schijft het Japanse dagblad Mainichi.

Het experiment wordt volgens planning over ruim een week op 11 september naar het ISS gebracht met de lancering van het transportmodule Kounotori7, die de ruimte in gaat vanaf de lanceerbasis in Yoshinobu.


Brandstof blijft op aarde

Het idee van een ruimtelift bestaat al lang. Het zou dan gaan om een ‘vaste‘ verbinding met de aarde, bijvoorbeeld met een ruimtestation op tienduizenden kilometers van de aarde. Het grote voordeel ervan is dat de energie om de zwaartekracht te overwinnen dan veel gemakkelijker vanaf aarde kan worden geleverd, bijvoorbeeld met behulp van lasers. Het toestel dat langs de kabel omhoog gaat hoeft dan niet zijn eigen brandstof mee te torsen. Bij de huidige rakettechnologie bestaat zo’n 90 % van het totale gewicht uit brandstof.

Er zijn echter tal van wezenlijke problemen voor zo’n ruimtelift. Zo’n kabel hangt alleen gestrekt de ruimte in als die aan een zwaar contragewicht in de ruimte komt te hangen dat voldoende middelpuntvliedende kracht levert. Momenteel bestaan er echter geen kabels die die kracht aankunnen. Los van het maken van een laser die continu een hoog vermogen kan leveren, veroorzaakt de laser bij de module die omhoog gaat ook een grote hoeveelheid warmte. Het toestel kan die in de ruimte vanwege de luchtledigheid moeilijk kwijt.


Ervaring met kabels in de ruimte

Tegelijk zijn de voordelen van de ruimtelift zo groot dat de Japanners er nu toch mee aan de slag gaan. De Japanse ruimtevaartorganisatie heeft inmiddels ook al de nodige ervaring opgedaan met het hanteren van kabels in de ruimte, bijvoorbeeld voor het vangen van ruimtepuin. Dat ging overigens niet altijd met succes. (lees ‘Japanse opruimactie ruimtepuin mislukt’).

Ook in de Verenigde Staten leeft het idee van een ruimtelift nog steeds. Het zogeheten Deep Space Station, bedoeld om ervaring op te doen met een langdurig verblijf in de ruimte zonder bevoorrading vanaf aarde, zou dan dienst kunnen doen als contragewicht voor de kabel, zo schrijft bijvoorbeeld de website Onestagetospace.

Lees ook het verhaal 'Een lijntje naar de hemel' uit het aprilnummer van De Ingenieur van journalist Fanta Voogd over de Ruimtelift als technologisch vooruitgangsidee.