De ruimtelift is een idee dat blijft fascineren. Een van de beste video's hierover komt nu uit handen van een amateur.

Een ruimtelift is, simpel gezegd, een touw dat wordt neergelaten vanuit een ruimtestation in de geostationaire baan op 36.000 km hoogte. Langs zo'n touw kun je in principe omhoogklimmen of liever nog een lift op en neer laten zoeven. Dat biedt in principe de mogelijkheid om goedkoop in de ruimte te komen, en dat opent weer de mogelijkheid voor allerlei nieuwe toepassingen, zoals toerisme.

Isaac Arthur is een Amerikaanse fysicus (B.Sc.) die op sociale media geen duidelijke werkkring prijsgeeft. Die kan hij ook haast niet hebben want hij maakt elke week een documentaire van een half uur over een wetenschappelijk/technisch onderwerp. Via de site Patreon betalen fans hem gezamenlijk 700 dollar per video, dus hij houdt er een salaris aan over. Een van zijn laatste bijdragen gaat over het idee van de ruimtelift. Het is lang niet de enige lange video over het onderwerp op YouTube, maar wel een van de beste.


Waarom geen toren?

Er zit in wat altijd besproken moeten worden. Waarom kan het niet met een toren? Zijn de sterkste materialen net wel of net niet sterk genoeg? Waarom is een contragewicht nodig en hoe kun je dat gebruiken om sondes de ruimte in te slingeren? Arthur verheldert een en ander met functionele animaties. Wel heeft hij een typisch accent en gebruikt hij soms teksten in beeld terwijl hij ook praat. Dat werkt niet.

Maar Arthurs video gaat verder. Hij legt uit dat een ruimtelift niet per se aan de evenaar vast hoeft te zitten, gaat in op de krachten die het 'touw' in de atmosfeer zou ondervinden en overweegt de gevolgen van een ongeval.


Krachtenspel

Wat hij niet doet (net zomin als andere vertellers over deze techniek) is nadenken over de fysica van de opstijgende lift. Die trekt aan het ruimtestation, een kracht die op een of andere manier gecompenseerd moet worden. Niet alleen dat, de liftcapsule wordt onderweg ook in horizontale richting versneld, en niet kinderachtig: tot 3 km/s, de baansnelheid in geostationaire baan. Waar die horizontale kracht vandaan moet komen legt niemand ooit uit. Het probleem zou een stuk minder kunnen worden wanneer er een groot aantal opstijgende en dalende liften tegelijk zouden zijn: de versnelling van de een is dan de vertraging van de ander. Maar omdat deze liften in tegengestelde richting bewegen, introduceert dat allerlei wringende krachten in de kabel, om maar te zwijgen van het gewicht van deze vele cabines. Aangezien het nog altijd de vraag is of een voldoende sterke kabel gemaakt kan worden, is dit allemaal slecht nieuws.

Slecht nieuws dat, zoals gezegd, niemand vertelt. Maar als iemand het gaat doen is het Isaac Arthur, want hij kondigt diverse vervolgvideo's aan. In de gaten houden dus.