Een spons gemaakt van het geraamte van hout kan olie opzuigen, zonder ook water op te nemen. Het is mogelijk een goedkope, eenvoudig te maken manier om olievlekken uit water te halen. 

Onderzoekers van de Chinese academie voor bosbouw pakten een stukje hout en haalden eerst alle harde bestanddelen weg. Balsahout kreeg een chemisch bad waardoor de lignine en hemicellulose opgelost worden uit het hout. Beide zijn aanwezig in de wanden van houtcellen en zorgen voor de stevigheid en dichtheid van het materiaal.

Vervolgens werd het overgebleven houtgeraamte, dat alleen nog uit cellulose bestaat, gevriesdroogt. Wat overblijft is een sponsachtige structuur die indrukbaar is. Ook neemt het vermogen om vloeistoffen op te nemen aanzienlijk toe na de chemische behandeling. Vervolgens gaven de onderzoekers het overgebleven houtskelet een waterafstotende laag, via een proces dat silylering heet. Daarbij wordt een chemische groep met het atoom silaan toegevoegd aan een ander molecuul. 

 

Olie uitknijpen

De spons die zo ontstaat neemt graag olie op, maar blijft weg van water. Dat komt door de hydrofiele groep die door silylering ontstaat in de houtmoleculen. In een proef bleek roodgekleurde olie in water inderdaad opgenomen te worden, zonder dat het water de spons vulde. Vervolgens kon de olie simpelweg met de hand uit de houten spons worden geknepen en was hij weer klaar voor gebruik. 
 


Het houtskelet is mogelijk een goedkopere oplossing voor het opruimen olievlekken. Bij rampen met platforms op zee, of lekkage van schepen, komt er een hoop olie over een groot oppervlak te liggen. Opruimen kost veel geld en tijd, mede omdat de gebruikte methoden weinig efficiënt zijn, of omdat de absorberende materialen moeilijk zijn te maken. De houtspons is daarentegen simpel te produceren, van een bekend en overal beschikbaar materiaal. Bovendien is de spons herbruikbaar. Het is overigens niet de enige olie-opslurpende spons; Amerikaanse onderzoekers maakten er al eerder een van polyurethaan.

 

Werkt het op grote schaal?

In ieder geval in theorie. Want voorlopig hebben de onderzoekers alleen een klein blokje houtspons gemaakt. Het valt te bezien of de eigenschappen ook zo mooi blijven bij hele grote sponzen. De onderzoekers zeggen in hun artikel (dat verscheen in ACS Nano) wel dat het productieproces ook werkt voor grotere sponzen, zonder dat het veel duurder of ingewikkelder wordt. Het is onduidelijk hoe de spons precies uitgeknepen moet worden als hij (veel) groter wordt.