De gemeente Helmond heeft gisteren de plannen gepresenteerd voor Brainport Smart District, een groene nieuwe wijk. De focus komt hier te liggen op gezond leven, bewonersparticipatie en duurzaamheid. Voor de stedelijke visie tekent het architectenbureau UNStudio.

De nieuwe wijk gaat verrijzen aan de westkant van Helmond, een grote gemeente in Oost-Brabant. Daar is een stuk landelijk gebied aangewezen voor de bijzondere woonwijk, die maximaal plaats biedt aan 1500 woningen en een geschatte 4000 bewoners.

De wijk moet een proeftuin worden voor experimenten met duurzaam wonen. Speerpunten: de wijk moet meer energie opwekken dan er wordt verbruikt, de bewoners gaan dingen met elkaar ondernemen en de wijk gaat een flink deel van de eigen voedselbehoefte bevredigen.
 

Lossere regels

De gemeentelijke regels zijn in Brainport Smart District wat losser dan normaal om te zorgen dat bewoners kunnen experimenteren met het zelf ontwerpen van hun woning. ‘Er zijn zelfs veertig kavels te koop voor mensen die in onderling overleg de grootte van hun kavel en de vorm van hun woning willen bepalen’, valt te lezen in het nieuwsbericht over het project. De naam ‘Brainport Smart District’ is overigens een soort werktitel, uiteindelijk zal de woonwijk gewoon Brandevoort gaan heten, zoals dat deel van de stad nu al heet.
 


Groene wijk

De nieuwe wijk wordt een ruim opgezette, groene wijk, met in het hart een groot park. Dat is met opzet, want zo loopt iedereen binnen een paar minuten naar het park om te wandelen, te sporten of te relaxen. Het vele groen in de wijk dient een belangrijk doel, de gezondheid van de bewoners. ‘De groene en aantrekkelijke buitenruimte nodigt uit tot beweging en ontmoeting’, heet het in het plan. De stedenbouwkundige visie van UNStudio is hier te vinden (pdf-bestand).

Overzicht van Brainport Smart District, met de verschillende bestemmingen. Met blauwe contouren de woningen, in rood bedrijven en in roze gebouwen met beide functies. Het ronde gebouw rechtsonder is station Helmond-Brandevoort.


Water

Het kan natuurlijk niet missen dat ook de energievoorziening van de wijk duurzaam wordt. Op de daken van huizen zijn zonnepanelen voorzien, maar ook het watergebruik wordt slim ingericht. Het gebruikte water wordt zoveel mogelijk in de wijk gefilterd en gereinigd, zodat het weer terug naar de huizen kan.


Sociaal

De nieuwe wijk is niet bedoeld voor mensen die achter de geraniums willen blijven zitten om zo weinig mogelijk contact met de buren te hebben. Integendeel, de bedenkers van de wijk bespeuren een trend dat mensen elkaar weer meer willen ontmoeten. En daar is straks dan ook alle gelegenheid toe. Bij het sporten in het park, maar ook bij het verbouwen van groenten, dat voor een groot deel lokaal gebeurt. De bedoeling is ook dat bewoners zelf allerlei initiatieven ontplooien.
 




Vervoer

Wie gezond bezig wil zijn, verplaatst zich binnen de wijk zoveel mogelijk te voet of op de fiets; en aan de oostkant ligt treinstation Helmond-Brandevoort. Wie toch met de auto eropuit wil, neemt een elektrische deelauto, die lokaal is opgeladen door zonnepanelen. Door het delen zal het gebruik van een auto goedkoper worden dan nu; het gaat mensen om mobiliteit en niet om autobezit, is de aanname.


Data

Om deze schone en groene wijk goed te laten functioneren, gaat data een centrale rol spelen. Data over iemands stroomverbruik, waterverbruik, gezondheid, maar ook data over mobiliteit (hoe laat heb je vervoer nodig; waar ga je heen). De bedenkers van de wijk zijn zich terdege bewust van de discussies over het delen van data, en mogelijk misbruik, dus ze benadrukken dat de bewoners eigenaar blijven over hun eigen data. ‘En we zijn heel transparant over welke soorten data we verzamelen. Sowieso wordt de data geanonimiseerd’, zei initiatiefnemer Elphi Nelissen, hoogleraar aan de TU Eindhoven, eerder tegen De Ingenieur.

De eerste kleine projecten van Brainport Smart District gaan dit jaar al van start, zoals de bouw van CASA, een zeer duurzame woning die ook nog eens razendsnel kan worden gebouwd. De bouw van de rest van de woningen gaat in 2020 van start.

Lees ook het artikel ‘Hightech en toch groen’ in het juninummer van vorig jaar (pdf-bestand).

 

Beeldmateriaal UNStudio