Voor een brandweerman of -vrouw die een gebouw binnengaat dat vol rook staat, is het lastig om zich te oriënteren. Aan de Amerikaanse universiteit Carnegie Mellon werken ze aan de Haptic Helmet, een brandweerhelm die de juiste richting aangeeft met trilsignalen.

Als een gebouw helemaal vol rook staat, is het praktisch onmogelijk om op zicht door het gebouw te lopen. De brandweerman ziet bijna letterlijk geen hand voor ogen. Ook geluid is niet de beste manier voor brandweerlui om onderling te communiceren, want in een brandend gebouw kan het lawaaierig zijn.

Daarom zoeken wetenschappers van Carnegie Mellon University (in Pittsburgh) het in de tastzin. De term 'haptisch' van de naam Haptic Helmet verwijst naar het overbrengen van informatie via de tastzin. 
 

Trillen

Voor de Haptic Helmet namen zij een gewone brandweerhelm en brachten daarin verschillende elektronische componenten aan. Aan de binnenkant van de helm kwamen vier actuatoren te zitten die kunnen trillen: aan de voorkant, achterkant, links en rechts. Daarnaast ook een radio-ontvanger waarop de data binnenkomen die de actuatoren aansturen.

Als een brandweerman nu een rokend gebouw binnenrent, kan hij (of zij) richtingsinformatie krijgen die hem/haar steeds veilig de juiste kant op stuurt. Trilt de voorkant van de helm, dan loop je vooruit; trilt hij rechts, dan sla je rechtsaf, enzovoort.

Tijdens een proef was het nog een mens die deze informatie doorstuurde, maar in de toekomst zou het kunnen dat een geautomatiseerd systeem de ruimtes in het gebouw in kaart brengt – bijvoorbeeld met radar – en de brandweerman veilig de juiste richting opstuurt.
 


Prototype

De helm bevindt zich nog in het stadium van prototype, maar won in november wel al een wedstrijd van het National Institute of Standards and Technology in de Verenigde Staten.

Tijdens de eindproef van die wedstrijd ging een brandweerman met de Haptic Helmet op een hevig rokend gebouw op een oefenterrein in (zie de video onderaan). Direct hierachter liep een onderzoeker van Carnegie Mellon University met een infraroodcamera, die door de rook heen kon kijken. De onderzoeker gaf steeds met trilsignalen aan in welke richting de brandweerman moest lopen of, in sommige gevallen, kruipen. De helm werkte goed en de brandweerman kon relatief snel door het gebouw bewegen.
 

Intuïtieve aanpak

‘Bij de wedstrijd bestond de helft van de juryleden uit echte brandweermannen, en die vonden onze aanpak sterk omdat die de meest intuïtieve was’, zegt onderzoeker Florian Alber van Carnegie Mellon University. ‘Als je een trilling voelt aan de linkerkant van je hoofd, kijk je naar links. Het is belangrijk dat het systeem intuïtief is, want het bestrijden van een brand is al stressvol genoeg.’

Ook had de jury lof voor het feit dat een bestaande helm wordt gebruikt, die met eenvoudige aanpassingen 'slim te maken' is.

De komende tijd gaan de wetenschappers en ingenieurs van Carnegie Mellon University hun slimme helm testen met het brandweerkorps van de stad Pittsburgh. Met de feedback die daaruit komt, willen ze hun helm verder verbeteren.
 



Beeldmateriaal Carnegie Mellon University