Groene waterstof geldt als de heilige graal in de energietransitie. Onderzoeksinstituut TNO en de Wageningen Universiteit gaan samen onderzoeken hoe ze die efficiënter en voordeliger kunnen produceren. 

TNO en Wageningen UR starten deze zomer in Lelystad het proefproject Fieldlab, waar geëxperimenteerd wordt met kleinschalige opwekking van groene waterstof op (boeren)bedrijven met behulp van op dezelfde locatie geproduceerde zonne- en windenergie. In het project wordt ook de productie van waterstof op zee uit zonne- en windenergie gesimuleerd.


Waterstofdag

Het ministerie van Economische Zaken financiert het vijfjarige project. Morgen, op de Nationale Waterstofdag, wordt het project officieel gepresenteerd, maar woensdag traden de initiatiefnemers al naar buiten met een persbericht.

De energievoorziening moet de komende jaren duurzamer worden. Nu al wekken veel landbouwers zelf stroom op, door windturbines of zonnepanelen. Maar juist wanneer ze de meeste energie nodig hebben, in de winter, produceren die het minst. En overtollig opgewekte stroom terugleveren aan het stroomnetwerk kan vaak niet, omdat ze aan het einde van het stroomnetwerk zitten en de stroomkabels daarvoor onvoldoende capaciteit hebben. 


Batterij of elektrolyzer

'Het proces om duurzaam opgewekte energie op te slaan in waterstof, is wel bekend, maar het is nog lang niet voldoende efficiënt en effectief', zegt Peter Eecen, windenergie-expert van TNO. In het Fieldlab in Lelystad staan windturbines, zonnepanelen, een batterij en een elektrolyzer om waterstof te maken. 'We gaan onderzoeken op welke manier we de opslag moeten inrichten van een voortdurend fluctuerend aanbod aan energie. Wanneer zetten we de elektrolyse-toestellen aan, en wanneer is het beter om de energie in batterijen op te slaan?' 

Volgens Eecen zal er tussen 2030 en 2040 en moment komen dat grote offshore windparken in de Nederlandse Noordzee meer windvermogen zullen leveren dan we aan totale elektrisch vermogen gebruiken. 'De grote vraag is dan: hoe krijgen we die energie daar weg? Het op grote schaal produceren van waterstof is dan een oplossing. TNO gelooft erin dat we vóór 2050 zullen overstappen naar groene waterstof.' Nu is waterstof nog zelden groen: de productie ervan is meestal op fossiele brandstoffen gebaseerd.


Goedkoper

Als het lukt dat proces efficiënter te maken, zal het tegelijk ook een stuk goedkoper worden. Heel belangrijk, zegt Eecen. 'Er moet ook een markt voor groene waterstof zijn.' 

In het FieldLab in Lelystad staan relatief kleine windturbines, met een geïnstalleerd vermogen tot 500 kilowatt. 'maar als de regelaars die we hiervoor ontwerpen goed werken, kunnen we ze aan het eind van het onderzoek vertalen naar offshore-windparken met een vermogen van enkele gigawatts', zegt Eecen.   

Het onderzoek heeft een looptijd van vijf jaar.


Foto: TNO